Səbahətdin Türkyılmaz YAZARLAR
Səbahətdin Türkyılmaz

Mərcəiyyət və Vilayəti-fəqihi təhqir etmənin səbəbləri

Berlin İmam Rıza İslam Mərkəzi Alimi Hüccətül-İslam Şeyx Səbahəddin Türkyılmaz bu həftəki cümə xütbəsində Mərcəiyet məsələsi və Vilayəti Fəqihi təhqir etmə səbəblərinə toxunub.

Hüccətül-İslam Şeyx Sabahattin Türkyılmazın çıxışında bildirib:

"Bismillahir Rahmənir Rahim.

Şiə məktəbini digər ideologiyalardan fərqləndirən iki dəyər var; Birincisi, Əhli-beytin (ə) dinin mənbəyi olması, digəri isə ictihaddır.

1- Əhli-beytin (ə) dinin mənbəyi olması:

Şiə məktəbinin ilahi tərbiyə mənbəyi digər İslam inanclarında olduğu kimi Quran və Sünnədir. Bu iki mükəmməl mənbədən əlavə, şiəliyin fəxr etdiyi və başqalarının da məhrum olduğu ən mühüm xüsusiyyət məsum imamlara bağlılıq və onların yolu ilə getməkdir.

Bu günə qədər gəlib çatmış dini təhsilin etibarlılığı və dəqiqliyi məsum imamların sayəsindədir. İmamlardan başqa mənbələrdən əldə edilən məlumatı tamamilə doğru və etibarlı hesab etmək olmaz.

2-İctihad nədir və onun xüsusiyyətləri hansılardır?

Şiələrin fəxr etdikləri və şiəliyi xüsusi edən amil ictihaddır. Məsum imamın qeybət dövründə fiqhi hökmləri dövrün şərtlərinə və tələblərinə uyğun yeniləməyə ictihad deyilir.

Bugünkü terminlə desək, ictihad yeni vəziyyətlərə, ehtiyaclara yeni həll yolları tapmaq və ya fətvalar çıxarmaqdır.

İctihad həmişə yeni məzmun istehsal edir, yeniləmələr edir, hər yeniləmə yenilik hesab olunur. Köhnə şərhlər və versiyalar müasir hesab edilmir.

Heç bir köhnə versiya daha inkişaf etmiş, daha irəli, daha çox problem həll edən deyildir. Bu qayda ictihada da aiddir; Köhnə fiqh yeni fiqhdən üstün ola bilməz.

İctihad təkamül prosesindən keçir; Bu vəziyyət yenidən birbaşa məsum imama çatana qədər davam edəcək. Ona görə də köhnə müctəhidlər indiki müctəhidlərdən daha bilikli ola bilməzdilər.

Müctəhidin ələmiyyəti uzun müddət davam edə bilər, lakin ictihad prosesini kamilliyə doğru aparan və onu tərəqqiyə çatdıran müctəhidlər daha elmli olarlar.

Keçmişdəki heç bir müctəhid indiki müctəhidlərdən daha ələm deyil. Əks halda, bu, ictihadın irəliləməkdən daha çox geriyə doğru getdiyini göstərir. Heç bir müctəhid bu fikri müdafiə edə bilməz, əgər müdafiə edərsə, bu, onun öz ictihadına və müctəhidliyinə kölgə salar.

Məhz buna görə də dini hökmlərin yeniliyi, canlılığı və dinamikası şiələrin ikinci ən böyük iftixarı olan ictihadın yaşadılması ilə mümkün olmuşdur.

İctihad mütləq həqiqəti və ədaləti bəyan etməsə də, müsəlmanlar üçün ixtiyar sahibidir, dəlildir.

3-Vilayət-i fəqih və mərcəiyyətə müxalifətin səbəbləri:

a) Cahillik: Vilayəti fəqihi və mərcəiyyəti təhqir etməyin və böhtan atmağın ilk səbəbi nadanlıqdır.

Onlar müsəlmanların həyatında vilayəti fəqih, ictihad və mərceiyyətin həlledici əhəmiyyətini dərk edə bilmirlər. Odur ki, xalqın nadanlığından istifadə edib, onların çiyninə çıxaraq hisslərini istismar etməklə yüksələn, özünü alimlərdən daha arif görən ya cahil müəllimlər, ya da cahil ziyalılardır.
 
b) Millətçilik/İrqçilik; Vilayəti Fəqih və ictihada mane olan ikinci amil irqçilik/millətçilik/milli qəzəbdir.
Bununla belə, ictihad qlobaldır; başqa sözlə, bütün coğrafiyaları və tayfaları əhatə etmə xüsusiyyətinə malikdir.
İctihad fiqh müddəalarını dövrün şərtlərinə uyğun yenilədiyi üçün mədəniyyətüstü xüsusiyyətə malikdir. Milli mədəniyyətlər, zaman-coğrafi mənafelər ictihad ələyindən keçə bilmədikdə heç bir dəyəri yoxdur. “Vilayəti Fəqih” və “Mərcəiyyət”in Qlobal mövqeyinə görə düşmənçilik edirlər, çünki öz qövmündə bu qabiliyyət yoxdur. Onlar öz qövmünü  milli maraqları məktəbin prinsip və məqsədlərindən üstün tutur.
c) Həva-həvəsə tabe olmaq; “Vilayəti Fəqih” və “Mərcəiyyət”ə qarşı müqavimət və təhqirin digər səbəbi də həva-həvəsə əsir olmaqdır.
Əgər insan özünü tərbiyə etməsə, nəfsini cilovlamasa, bu şövq və ehtiras o dərəcəyə çatır ki, müctəhidin ünvanına böhtan və təhqir edir, adını da dinə xidmət etmək qoyur.
Bu tiplər özlərini mərkəzdə tutduqları üçün özlərini məktəb, din, şəriət kimi təqdim edirlər, ona görə də onlara və ya mövqelərinə bir zərər gəldikdə sanki din, zərər görmüş anlayışı yaradırlar.
Əgər “Vilayəti Fəqih” və ya “Mərcəiyyət” istədiyi kimi getməsə, özünü nəzərə almasa və ya onların vasitəsilə istədiyinə nail ola bilməsə, istər-istəməz aralarındakı məsafə genişlənir, sonra da təhqir və böhtan prosesi başlayır.
Hubbud-dünya; mal, qadın, şəhvət, izzət, səlahiyyət, hubbun-nəfs; Şöhrət, riya, çirkinlik və təkəbbür kimi bütlər insanların ictihad və mərhəməti qəbul etmələrinə mane olur.
d) Düşmənçilik: Vilayeti fəqih və mərcəiyyətə qarşı olan digər bir düşmənçilik də din və məktəb düşmənlərinin bilərək və istəklə etdikləri düşmənçilikdir.
Din düşmənləri “Vilayəti fəqih” və “Mərcəiyyə”nin əhəmiyyətini və mövqeyini bildiklərinə görə, bu hakimiyyəti gözdən salmaq, zərərsizləşdirmək və nəhayət, məhv etmək istəyirlər.
4- Müctəhidləri təhqir etmək və böhtan atmaq mövzusu:
-Bu, tarix boyu həmişə olub, yeni bir şey deyil.
Bu dörd səbəblə 1200 il Mərcəiyyət, 40 il Vilayeti Fəqih mövzusu da köhnəldilməyə, insanların həyatından uzaqlaşdırılmağa çalışıldı.
- Kim nə etsə, özü üçün edər, 1200 il ictihadı, fiqhi zamanın imamı Hz. Mehdi (ə.f) onu öz qanadı altına alıb və qoruyur. Onun himayə etdiyi bu hakimiyyətlərə heç kim zərər verə bilməz. Bu dinin, bu məktəbin sahibi və qoruyucusu var.
Vəzifəsindən, peşəsindən asılı olmayaraq hər kəs öz inancını, əqidəsini qorumağa çalışmalıdır, dinin insanlara ehtiyacı yoxdur.
Ümid edirik ki, hər birimiz öz borcumuzun nə olduğunu dərk etməyə və onu yerinə yetirməyə çalışacağıq.".
 
 

Xəbəri paylaş

Yazarın bütün yazıları