Siyasi mövqeyin müəyyənləşdirilməsində dörd mərhələni izləmək lazımdır.

1- Perspektiv

2- Təhlil

3- Strategiya

4- İdarəetmə

Bu dörd əsas sahənin hər birindən kənarda qalanlar ya xəbər verənlər, ya da tamaşaçılardır.

Perspektiv nədir?

Perspektiv dünyanın və dünyada inkişaf edən hadisələrin, yeniliklərin və digər ideologiyaların baxış bucağı və pəncərəsi adlanır.

Vilayət inancının mütəfəkkirlərindən olan Ş. Ustad Mütəhhəri dünyadakı perspektivləri təsvir edərkən bildirir: İki dünyagörüşü və baxışı vardır; “Tövhid Dünyagörüşü” və “Materialist Dünyagörüşü”

Ustad Mütəhhəri dünyada iki paradiqma bəyan edir.

O bildirir ki, dünyada baş verən siyasi, mədəni, iqtisadi, əxlaqi, elmi və elmi inkişaflara, bir sözlə, bəşər cəmiyyətinin fərdi, sosial və qlobal həyatında təsirli olan bütün hadisələrə baxış və perspektiv ya tövhiddir - vilayidir, ya da materialist - dünyəvidir.

Şiə əqidəsində prespektiv təyin edən peyğəmbərlər, imamlar və bu gün imamın naibi olan vilayət fəqihdir.

Şiəliyin perspektivi 7 min illik tarixi olan Vilayət paradiqmasıdır.

Yəni hər şey vilayət rakursundan qiymətləndirilir.

Perspektiv təyin edənlər qlobal şəxsiyyətə malikdirlər. Regional və milli mütəfəkkirlər öz fikirlərini qlobal perspektiv təyin edənlərin kölgəsində ifadə edirlər.

Bununla belə, qlobal perspektiv təyin edənlərə “PERSPEKTİVİST” deyilir.

Vilayət siyasəti paradiqmasının perspektivçiləri öz sözləri, əməlləri, təsdiqləri  ilə vilayi siyasətinin perspektivini müəyyənləşdirmişlər.

Ayətullah Xamenei bunu “250 yaşlı kişi” kitabında məsum imamların siyasi yönündə geniş şəkildə izah edir.

Məsum imam deyir: “Faktları və əsasları biz müəyyən edirik, təfərrüatları izah etmək sənin borcundur”.

Başqa sözlə, təfərrüatlar bu orijinalların oxunda izah edilir.

Yekun olaraq, aşağıdakı məqam aydın şəkildə başa düşülməlidir; Velayinin siyasi perspektivi məsumların 250 illik siyasi prosesində ən incə təfərrüatlarına qədər tərtib edilmiş və zaman və məkan şərtlərinə uyğun olaraq tətbiq edilmək üçün onların naibləri tərəfindən şərh və izah edilmişdir.

Vilayət paradiqmasının perspektivi məsumun siyasi xarakterini tanımadan mümkün deyil.

Vilayət siyasətinin ikinci əsas prinsipi ANALİZDİR.