Hüquq təşkilatları: Microsoft Qəzza müharibəsində hüquqi məsuliyyət daşıya bilər
Beynəlxalq hüquq və ictimai müdafiə təşkilatlarından ibarət koalisiya ABŞ texnologiya nəhəngi Microsofta rəsmi xəbərdarlıq göndərərək, şirkətin İsrailə təqdim etdiyi xidmətlərin — xüsusən süni intellekt, bulud texnologiyası və məlumat emalı infrastrukturunun — Qəzzada törədilən kütləvi insan haqları pozuntularında iştirak sayılacağı barədə ciddi hüquqi risklər yaratdığını bildirib.
Məktub “Abolitionist Law Center”, “Avaaz Foundation”, “European Legal Support Center”, “SOMO”, “Center for Constitutional Rights”, “Ekō” və “GLAN” tərəfindən imzalanıb. Sənəddə qeyd olunur ki, Microsoft-un texnoloji imkanları İsrail ordusunun Qəzza əhalisinə qarşı həyata keçirdiyi “soyqırımı, müharibə cinayətləri və insanlığa qarşı cinayətlərə” birbaşa töhfə verə bilər.
“Sionist rejim ordusunun ‘kill targets’ prosesinə Microsoft texnologiyası daxil edilir”
Hüquq qrupları bildirir ki, İsrail mənbələri də özləri etiraf edib: ordunun Qəzzada hədəf müəyyənləşdirmə (kill targets) əməliyyatlarında Microsoft-un məhsullarından istifadə olunur. Bundan əlavə, şirkətin texnologiyasının fələstinlilərin kütləvi şəkildə izlənməsi, məlumatların qeydə alınması və emalı üçün istifadə edildiyi qeyd olunur.
Təşkilatlar Microsoft rəhbərliyindən tələb edir ki, şirkət İsrail tərəfindən qanunsuz məqsədlərlə istifadə edilən bütün xidmətləri dərhal dayandırsın və zərərçəkənlərə dəstək üçün müvafiq addımlar atsın.
Qəzza müharibəsinin dəhşətli nəticələri
7 oktyabr 2023-dən bu günə qədər İsrailin hücumları nəticəsində 70 117-dən çox fələstinli, əsasən qadın və uşaqlar həlak olub. 10 oktyabr 2025-də qüvvəyə minmiş atəşkəsə baxmayaraq, İsrail Qəzzada demək olar ki, hər gün yeni hücumlar təşkil edir.
Microsoft-un bulud infrastrukturu kütləvi izləmə üçün istifadə olunub
Məktubda göstərilir ki, soyqırımın başlamasından sonra Microsoft İsrail ordusu üçün əsas bulud xidmət təminatçılarından birinə çevrilib. 2024-cü ilin aprelində İsrail ordusunun Microsoft bulud sistemlərindən istifadəsi əvvəlki dövrlə müqayisədə 155 faiz artmışdı.
İsrailin kiber-kəşfiyyat qurumu “8200” tərəfindən ələ keçirilən fələstinli telefon danışıqları Microsoft-un Azure serverlərində saxlanılıb. 2025-ci ilin iyuluna qədər yalnız Avropadakı Microsoft məlumat mərkəzlərində — xüsusən Niderland və qismən İrlandiyada — 11 500 terabayt məlumat saxlanılırdı. Bu, 200 milyon saatlıq audioya bərabərdir.
GLAN direktoru Gearóid Ó Cuinn xəbərdarlıq edib:
“Əgər sistemləriniz kütləvi qanunsuz nəzarət və ya ağır cinayətləri mümkün edirsə, Avropa qanunlarına əsasən ciddi hüquqi məsuliyyət daşıyırsınız.”
Avropada Microsoft-a qarşı hüquqi şikayətlər genişlənir
“Bloomberg”in məlumatına görə, İrlandiya Mülki Azadlıqlar Şurası Microsoft-a qarşı Avropa İttifaqının məlumatların qorunması qanunlarını pozduğu iddiası ilə şikayət verib. Şikayətdə bildirilir ki, şirkət İsrailin fələstinlilərə qarşı həyata keçirdiyi qanunsuz kütləvi nəzarət əməliyyatlarının izlərini Avropa serverlərindən silməkdə Tel-Əvivə yardım göstərib.
Şikayətdə deyilir:
“Microsoft-un serverləri milyonlarla fələstinliyə qarşı beynəlxalq cinayət hüququnun, humanitar və insan haqları qanunlarının pozulmasına töhfə verən zəncirin bir hissəsidir.”
