İran su böhranını yüngülləşdirmək üçün bulud toxumlamaya keçdi
İran uzun illərin ən ağır quraqlığı ilə üzləşdiyi bir dövrdə 2025–2026-cı il su mövsümünün ilk bulud toxumlama əməliyyatını həyata keçirib. Ölkənin rəsmi xəbər agentliyi IRNA məlumat verib ki, əməliyyat şənbə günü ölkənin şimal-qərbində – Urmiyə gölü hövzəsində başlanılıb. Bu addım xüsusilə paytaxt Tehran da daxil olmaqla bir neçə böyük şəhərdə içməli su ehtiyatlarının kritik həddə çatdığı bir vaxtda atılıb.
Uçuşla həyata keçirilən ilk əməliyyat
Məlumatda bildirilib ki, xüsusi avadanlıqla təchiz edilmiş təyyarə bölgəyə göndərilib və ölkənin üzərindən keçən yağış gətirən bulud sisteminə müdaxilə edilərək yağışın stimullaşdırılması məqsədi güdülüb. Bu metod son illərdə quraqlığın qarşısını almaq üçün İranın istifadə etdiyi əsas texniki vasitələrdən birinə çevrilib.
Ölkə üzrə yeni əməliyyatlar planlaşdırılır
Dörd il əvvəl qurulmuş və Energetika Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən Meteorik Su Texnologiyalarının İnkişafı və Tətbiqi Təşkilatının rəhbəri Məhəmməd Mehdi Cavadianzadə bildirib ki, oxşar əməliyyatlar İranın digər bölgələrində də davam etdirilir.
Onun sözlərinə görə, mütəxəssislər tərəfindən uyğun yağış sistemi aşkar ediləcəyi təqdirdə, bazar ertəsi Tehran vilayətində də bulud toxumlama həyata keçirilə bilər. Həmin gün mərkəzi vilayətlərdən keçəcəyi gözlənilən hava kütləsinin də bu proses üçün əlverişli ola biləcəyi qeyd olunub.
Resurslar mövcuddur, lakin gözləntilər ehtiyatlı olmalıdır
Cavadianzadə vurğulayıb ki, İranın gələn ilin may ayına qədər bulud toxumlama proqramını davam etdirmək üçün kifayət qədər texniki imkan və maliyyə resursu mövcuddur. Bununla belə, o, ictimaiyyətə təsirlərin dərhal hiss olunacağına dair həddindən artıq gözləntilər formalaşdırmamağı tövsiyə edib.
Ölkədə uzunmüddətli quraqlıq çay yataqlarının qurumasına, kənd təsərrüfatı sahələrində ciddi zərərlərə və iri şəhərlərdə su təchizatında məhdudiyyətlərə səbəb olub. Tehran və digər metropollarda suya qənaət məqsədilə əlavə tədbirlər görülməyə başlanılıb.
Quraqlıq davam edərsə nə baş verəcək?
Mütəxəssislər hesab edir ki, bulud toxumlama təkbaşına böhranı həll edə bilməz, lakin qısa müddətdə müəyyən bölgələrdə su ehtiyatlarının artmasına kömək göstərə bilər. İran hökuməti isə paralel olaraq su idarəçiliyinin təkmilləşdirilməsi, yeni su anbarlarının tikintisi və yeraltı suların qorunması ilə bağlı proqramları da genişləndirir.
