Əliyev: Ermənistan ərazisindəki toponimlərin əksəriyyəti Azərbaycan mənşəlidir
Prezident İlham Əliyev noyabrın 3-də çıxışında bildirib ki, Ermənistan ərazisindəki coğrafi adların (toponimlərin) böyük hissəsi Azərbaycan mənşəlidir.
“Təkcə XX əsrin əvvəllərində çar Rusiyası tərəfindən tərtib edilmiş xəritələrə baxmaq kifayətdir ki, indiki Ermənistan ərazisində toponimlərin mütləq əksəriyyətinin Azərbaycan mənşəli olduğu aydın görünsün,” – deyə Prezident vurğulayıb.
Prezidentin sözlərinə görə, həmin xəritələrdə bugünkü “Sevan gölü” deyil, “Göyçə gölü” adı yer alır və bu, tarixi faktlarla təsdiqlənir:
“Bu xəritələri biz tərtib etməmişik ki, kimsə desin, saxtakarlıq edirik. Bunu çar Rusiyası edib və bu sənədlər tamamilə tarixi həqiqətə əsaslanır.”
Əliyev əlavə edib ki, həmin xəritələr tədqiq və təbliğ olunmalıdır, çünki onlar bölgənin tarixi reallığını əks etdirir.
Paşinyandan cavab: “Tarixi yalnız öz prizmasından görmək uğursuzluğa aparır”
Azərbaycan Prezidentinin bu bəyanatı Ermənistanda siyasi rezonans doğurub. Baş nazir Nikol Paşinyan və digər yüksək vəzifəli rəsmilər İlham Əliyevin çıxışına münasibət bildiriblər.
Paşinyan bəyan edib ki, hər iki ölkədə tarixi toponimlərə subyektiv yanaşma problemi mövcuddur:
“Azərbaycanda Basarkeçər adı işlədiyi kimi, Ermənistanda da Artsax və ya Kovsakan adlarından istifadə edilir. Hər iki tərəf tarixə yalnız öz baxış bucağından yanaşır. Onların dediklərinin doğru və ya yanlış olmasından asılı olmayaraq, bu cür yanaşma uğursuzluğun başlanğıcıdır.”
Tarixi kontekst və siyasi mesajlar
Ekspertlər hesab edirlər ki, bu bəyanatlar Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərində tarixi və mədəni irs məsələlərinin yenidən siyasi müstəviyə daşındığını göstərir.
Azərbaycan tərəfi toponimlərin dəyişdirilməsini “tarixi yaddaşın silinməsi”, Ermənistan isə öz növbəsində bu arqumentləri “siyasi manipulyasiya” kimi qiymətləndirir.
Analitiklər bildirirlər ki, toponim məsələsi iki ölkə arasında sülh danışıqlarına dolayı təsir göstərə bilər, çünki o, həm tarixi, həm də milli kimlik məsələlərinin mərkəzində dayanır.
Xəritələr diplomatik müzakirələrin gündəmində
Prezident Əliyevin vurğuladığı kimi, Rusiya imperiyası dövrünə aid xəritələr Azərbaycan tərəfi tərəfindən rəsmi sənəd kimi təqdim edilir və bu xəritələrdə “Göyçə”, “Zəngəzur”, “Dərəçiçək”, “Basarkeçər” kimi Azərbaycan toponimləri yer alır.
Ermənistan isə bu arqumentləri rədd edərək, həmin adların erməni tarixi ənənələri ilə formalaşdığını iddia edir.
Hər iki tərəf bu məsələni informasiya və diplomatik mübarizənin yeni alətinə çevirib.
