Elmi və Dini cəhətdən zəlzələnin həqiqəti barədə məqalə
Şübhəsiz ki, zəlzələ kimi fəlakətlərin ağrılı tərəfi ön plandadır. Bu fəlakətlərdə həyatını itirənlər, yaralananlar, yaxınlarını itirənlər, maddi ziyan çəkənlər, itkilər görənlər bu ağrıları ən çox yaşayanlardır. “İnsanlar bədən üzvləri kimidir, bir yeri ağrısa, bütün bədən hiss edər” hədisinə əsasən, bu fəlakətlərdən doğan ağrıları bütün cəmiyyət hiss edir.
Fəlakətlərin ağrılı tərəfi yalnız bu cəhətdir. Hər fəlakətin ağrılı, ədalətli, mərhəmətli tərəfi var. Ağrı tərəfi insanların hiss etdiyi şeydir. Ədalət ölçüsü, Allahın varlıq aləmində hakim etdiyi nizam, düzən və tarazlıq qanunudur. Rəhmət isə Allahın bəndələrinə göstərdiyi şəfqət, mərhəmət, dərs, hidayət və özünə qayıdış ölçüsüdür.
Varlıq səltənətindəki bütün məxluqatlar Allahın “Ədalət və rəhmət” sifətinin kölgəsində yaşayırlar.
1-ƏDALƏT: Yaradılış dünyasında ədalət hakimdir; hər şey tarazlıq və nizam üzərindədir, səbəb-nəticə qanunları hər bir varlığın öz vəzifəsini yerinə yetirməsi ədalət prinsipinə əsaslanır.
Zəlzələ kimi təbiətdə baş verən fəlakətlər qaçılmazdır, yaradılış səltənətinə hakim olan Ədalət qanununa uyğun olaraq meydana gələn təbii bir hadisədir. Varlıq səltənətində hər şey bir-biri ilə əlaqəli və uyğundur, bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədədir. Varlıq səltənətini yaradan “Xaliq” ədalət tutumu ilə dünyada tarazlıq və nizam yaratdı. Heç bir varlıq digərindən müstəqil deyil. Zəlzələ, sel, sunami, quraqlıq və xəstəliklər kimi fəlakətlər təbiətdəki tarazlıq, nizam və qanun çərçivəsində baş verir.
Zəlzələyə səbəb olan amillər hansılardır?
a) Elmi izahat: Elm adamları varlıq səltənətinə hakim olan yaradılış qanunlarının kodlarının deşifrə edilməsinə cavabdehdirlər.
Zəlzələni təsvir edərkən deyirlər: “Yer qabığındakı qırılmalar nəticəsində birdən-birə baş verən titrəyişlərin dalğalar şəklində yayıldığı mühitin və səthin silkələnməsi hadisəsinə “ZƏLZƏLƏ” deyilir.
Başqa sözlə desək, “Yeraltı təkan və ya zəlzələlər yer qabığında gözlənilməz enerjinin yaranması və bu dalğaların yerin silkələnməsi nəticəsində baş verən seysmik dalğalanmalardır”.
Geolologiya və Fizika elmləri və ya zəlzələ ilə bağlı digər elmlər zəlzələni törədən və onu sürətləndirən amilləri müəyyən edir. Geoloji məlumatlar və yeraltı enerjilərin yığılması, yerdəyişmə, qırılma əmələ gəlməsi və s. kimi elmi məlumatlar zəlzələnin nə vaxt baş verəcəyini, nə qədər güclü olacağını və harada baş verə biləcəyini müəyyən edir. Geofiziklər/zəlzələ alimləri, geoloqlar, mühəndislər və memarlar öz sahələrində zəlzələlərə səbəb olan amilləri izah edirlər.
