İsrail ordusunda beyin travmaları ilə bağlı ciddi böhran
İsrailin “Yediot Ahronot” qəzeti hərbi personal arasında geniş şəkildə yayılan və böyük hissəsi diaqnoz qoyulmadan qalan beyin travmaları ilə bağlı narahatedici məlumatlar yayıb. Qəzet yazır ki, bu məlumatlar Knessetin Xarici Əlaqələr və Müdafiə Komitəsinin tərkibində fəaliyyət göstərən alt komitənin keçirdiyi iclasda təqdim olunub. İclasın məqsədi İsrail ordusunda baş beyin zədələri alan hərbçilərin vəziyyətini qiymətləndirmək olub.
İclasa rəhbərlik edən Knesset üzvü Eliyazer Ştern qeyd edib ki, təqdim olunan rəqəmlər ordunun tibbi sistemində ciddi boşluqların olduğunu üzə çıxarır. O bildirib ki, atəşkəsin elan edilməsi problemlərin bitməsi anlamına gəlmir və “unudulma təhlükəsi” realdır. Şternin sözlərinə görə, müharibə bitdikdən sonra diqqətin azalması minlərlə hərbçinin lazımi müayinədən və uzunmüddətli tibbi nəzarətdən kənarda qalmasına səbəb ola bilər.
Mütəxəssislər: Travmalar “gizli” qalır, görüntülərdə görünmür
İclas zamanı “Şiba–Tel Haşomer” xəstəxanasının Beyin Elmləri Araşdırma Mərkəzinin rəhbəri Rahil Qrander təqdim etdiyi tibbi hesabatda problemin miqyasını aydın göstərən rəqəmləri açıqlayıb. Onun sözlərinə görə, xəstəxanaya gətirilən yaralı hərbçilərin 70 faizində KT (kompüter tomoqrafiyası) müayinəsi normal nəticə göstərsə də, reallıqda həmin şəxslər beyin travması keçirmiş olur.
Qrander bildirib ki, bu travmaların 94 faizi partlayış dalğalarının yaratdığı təsirlərlə bağlıdır. Bundan əlavə, “669-cu bölmə” tərəfindən xəstəxanalara daşınan yaralıların 60 faizində beynin travmatik zədələnməsini müəyyən edən xüsusi qan göstəriciləri yüksək çıxıb. Bu isə diaqnostika prosesinin xeyli gecikdiyini və çox sayda zədənin adi görüntüləmə üsulları ilə aşkar edilmədiyini təsdiqləyir.
Mütəxəssislər hesab edir ki, minlərlə hərbçi gizli beyin travmalarından əziyyət çəkir və onların böyük hissəsinə hələ də diaqnoz qoyulmayıb. Məlumatlara görə, belə travmaların təxminən 80 faizi standart baş müayinələrində görünmür və yalnız xüsusi testlər vasitəsilə aşkarlanır.
“400 yeni yaralı hələ də müalicə almır”
İclasda “Or Cəmiyyəti”nin direktoru Şağar Gizondhayt də çıxış edib. O, vəziyyətin orduda daha da ciddi olduğunu bildirib. Gizondhaytın sözlərinə görə, müharibə dövründə yaralanan hərbçilərin 70 faizi beyin travması alıb və hazırda 400 yeni zərərçəkmiş hələ də heç bir tibbi müdaxilə və ya reabilitasiya proqramı ilə təmin olunmayıb.
Onun çıxışı ordunun tibb xidmətində yaranmış böhranı bir daha təsdiqləyib və mütəxəssislər problemin müharibə bitdikdən sonra daha da dərinləşəcəyi barədə xəbərdarlıq ediblər.
