Cəmiyyətdə insanların və düşüncə tərzinin üç növü var; realistlər, məsləhətçilər, həqiqətçilər.
Reallıq, doğru və ya yanlış olmasından asılı olmayaraq, şəraitin yaratdığı mövcud vəziyyətdir.
Realistlər şəraitin yaratdığı vəziyyətin düzgün olduğunu və buna uyğun hərəkət edilməli olduğunu iddia edirlər. Beləliklə, Reallıq nədirsə, həqiqət də odur. Onlar bu fikri müdafiə edirlər ki, şəraitin gətirdiyi bir reallıq/həqiqət varsa, onu qəbul etmək lazımdır. Reallıq nisbidir, zamana və məkana görə dəyişə bilir.
Realistlərə görə; “İslami hökmlər şərtlərin imkan verdiyi qədər tətbiq etmək olar, lakin İslami hökmlərin tətbiqi reallıqdan asılıdır. “Biz reallığı dəyişdirə bilmərik, ona görə də rasional olaraq belə nəticəyə gəlirik ki, reallıq həqiqətin özüdür. Və qəbul edilməlidir. Reallığı kim yaradır? Reallıq necə formalaşdı? Reallıq haqla uyğun gəlirmi? Belə suallar heç vaxt verilmir. Reallıq kim tərəfindən olursa olsun yaradılıb və insanlar fikir bildirmək hüququ olmadan ona əməl etməlidirlər. Bu qrupdan olanlar rahatdırlar; onların narahat olmasına ehtiyac yoxdur; Reallığın dəyişməyə ehtiyacı olmadığı üçün onların cəmiyyətdə islahat, inqilab və cihada ehtiyacı yoxdur. Çünki reallığın tələb etdiyi kimi hərəkət edirlər.
