Vaşinqton bu həftə Livanın təhlükəsizlik qüvvələrinə 230 milyon dollar yardımın verilməsini təsdiqləyib. Mənbələrin verdiyi məlumata görə, paket 190 milyon dolları Livan Silahlı Qüvvələrinə (LSQ), 40 milyon dolları isə Daxili Təhlükəsizlik Qüvvələrinə (DTQ) yönəldir. ABŞ tərəfinin açıqlamasına əsasən, bu yardım Livan hökumətinin suverenliyinin möhkəmləndirilməsinə və BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1701 saylı qətnaməsinin həyata keçirilməsinə dəstək məqsədi daşıyır.
Yardımın məqsədi və zamanlaması
Köhnə maliyyə ildönümünə — 30 sentyabr tarixinə yaxın müddətdə açıqlanan maliyyə dəstəyi, Konqres məsləhətçilərinin bildirdiyinə görə, Livan üçün mühüm sayılır. ABŞ administrasiyasının xarici yardımları ümumilikdə azaldılan dövrdə belə bir paket təklif olunması, Vaşinqtonun regiondakı vəziyyətə və xüsusilə Qəzza sərhədi və İsrаil–Hizbullah gərginliyinə dair qayğısının prioritet olduğunu göstərir.
Nə dəyişəcək?
Rəsmi izahatlara görə, 40 milyon dollarlıq pay DTQ-nin daxili funksiyalarını gücləndirəcək və təhlükəsizliyin təmin olunmasında onlara daha geniş məsuliyyət verəcək. Bu, LSQ-nin məcburi olaraq daxili əməliyyatlardan bir qədər azad edilərək strateji və sərhəd funksiyalarına fokuslanmasına imkan yaradacaq. Mənbələr, bu dəstəyin Livan dövlət orqanlarının ölkə daxilində silahların vahidləşdirilməsi və təhlükəsizliyin mərkəzləşdirilməsi səylərinə yardım edə biləcəyini bildirirlər.
Rəylər və müxalif yanaşmalar
Siyasi dairələrdə Vaşinqtonun bu qərarı ilə bağlı müxtəlif mövqelər mövcuddur. Bəziləri ABŞ-ın yardımı ölkənin sabitliyinə müsbət təsir edə biləcəyini desə də, digər tərəflər bu addımı daxili siyasi balanslara müdaxilə kimi qiymətləndirir. Hizbullah qanadından isə sərt reaksiya səslənib: təşkilatın sədr müavini Şeyx Naim Qasim çıxışında müqavimətin silahsızlaşdırılmasına qarşı çıxdığını və bu tələblərin qəbul edilməyəcəyini vurğulayıb. O, lazım gəlsə müqavimətin “kərbəlayı” səviyyədə qarşılıq verəcəyini ifadə edib.
Regional kontekst
Bu yardım qərarı Qəzza münaqişəsi və bölgədəki gərginlik fonunda verilib və Vaşinqtonun həm İsraildə, həm də Livanda uzunmüddətli təhlükəsizlik maraqlarını nəzərə alaraq atdığı addım kimi qiymətləndirilir. Livan daxilində isə ordu və daxili təhlükəsizlik qüvvələrinin rolunun genişləndirilməsi uzunmüddətli bir hədəf olaraq qalır, lakin praktiki icrası siyasi, təhlükəsizlik və məhkəmə maneələrlə üzləşə bilər.
