“Rakefet”də qeyri-insani şərait
İsrailin Ramla şəhəri yaxınlığında yerləşən və bu ilin əvvəlində yenidən fəaliyyətə başlayan Rakefet yeraltı həbsxanasında fələstinli məhbuslara qarşı “işgəncə və qeyri-insani rəftar” halları ifşa olunub.
“The Guardian” qəzetinin məlumatına görə, İsrailə qarşı İşgəncəyə Qarşı İctimai Komitəni (PCATI) təmsil edən vəkillər Hanan Abdu və Saca Mişerqi Baransi həbsxanadakı vəziyyəti “dəhşətli və insan ləyaqətinə zidd” adlandırıblar.
Vəkillərdən şok açıqlamalar
Vəkillər yayda müəssisəyə ilk səfərləri zamanı iki fələstinli mülki şəxslə görüşüblər – biri iş başında saxlanılmış tibb işçisi, digəri isə 18 yaşlı yemək satıcısı olub.
Onların sözlərinə görə, bu şəxslər yanvar ayından bəri ittihamsız saxlanılır, mütəmadi olaraq döyülür, təhqir olunur və fiziki zorakılığa məruz qalırlar.
“Onları ilk dəfə görəndə başları yerə əyilmiş, əlləri və ayaqları zəncirlənmiş vəziyyətdə idilər,” – deyə Hanan Abdu bildirib.
Mühafizəçilər vəkilləri ailə və Qəzzadakı müharibə haqqında danışmamaqla hədələyib və əks halda görüşün dərhal dayandırılacağını söyləyiblər.
Pis gigiyena, hava çatışmazlığı və aclıq
Həbsxana pəncərəsiz, havasız, işıqsız kameralardan ibarətdir. Məhbuslar 3–4 nəfərlik dar otaqlarda, ölü həşəratlarla dolu, çirkli və rütubətli şəraitdə saxlanılır.
Tualetlər istifadəyə yararsız vəziyyətdədir, kameralar vasitəsilə daimi izləmə aparılır. Gün ərzində məhbuslara çox az miqdarda yemək verilir, döşəklər isə səhər saat 4-dən gecəyarısınadək yığılır.
Məhbuslara açıq havada qalmaq üçün iki gündə cəmi bir neçə dəqiqə icazə verilir. Onların bəziləri it hücumlarına və təhqiramiz davranışlara məruz qaldıqlarını bildiriblər.
Həbsxana illər öncə işgəncələrə görə bağlanmışdı
Rakefet həbsxanası 1985-ci ildə məhz ağır işgəncə şəraiti səbəbindən bağlanmışdı. Lakin İsrailin daxili təhlükəsizlik naziri İtamar Ben-Qvir bu il müəssisəni yenidən açaraq, “terrorçuların yeri yerin altıdır” ifadəsini işlədib.
Qurumun əvvəlcə cəmi 15 məhbus üçün nəzərdə tutulduğu, lakin hazırda 100-dən çox fələstinlinin orada saxlanıldığı bildirilir.
PCATI hüquqşünası Steyner açıqlayıb ki, həbsxananın mövcudluğu yalnız Ben-Qvirin qərarından sonra ictimaiyyətə məlum olub. Onlar bu barədə məlumatı arxiv sənədlərdən və keçmiş Həbsxana Xidməti rəhbəri Rafael Suissanın xatirələrindən əldə ediblər.
Suissa öz kitabında Rakefet barədə yazırdı:
“İnsanların 24 saat yerin altında saxlanması istənilən halda amansız və qeyri-insani davranışdır.”
Beynəlxalq hüququn pozulması
Oktyabr ayında əldə edilən atəşkəsdən sonra İsrail 1 700 fələstinli əsiri azad etsə də, minlərlə nəfər hələ də ittihamsız və məhkəməsiz şəkildə saxlanılır.
PCATI bəyan edib ki, bu məhbuslar, o cümlədən Rakefetdə saxlanılanlar, beynəlxalq humanitar hüququn kobud şəkildə pozulması ilə qarşı-qarşıyadır və işgəncə və qeyri-insani rəftar halları davam edir.
Təşkilat İsrailin bu davranışlarını “müharibə cinayəti və insanlığa qarşı cinayət” kimi qiymətləndirib və məsul şəxslərin beynəlxalq məhkəmələrdə mühakimə olunmasını tələb edib.
