“Reuters”: Əl-Fəşirdə sistemli girovluq və fidyə tələbi
Şahidlər, yardım işçiləri və tədqiqatçılar “Reuters” agentliyinə bildiriblər ki, Sudanın Darfur bölgəsində Əl-Fəşir şəhərini 18 aylıq mühasirədən sonra ələ keçirən “Sürətli Dəstək Qüvvələri” (RSF) şəhərdən çıxa bilməyən sakinləri sistemli şəkildə əsir götürüb ailələrindən fidyə tələb edir.
Onların dediyinə görə, fidyəni ödəyə bilməyənlər ya yaxın məsafədən güllələnir, ya da döyülərək öldürülür. Agentlik saxlanılanların dəqiq sayının məlum olmadığını, lakin çoxsaylı kəndlərdə kütləvi girovluq hallarının qeydə alındığını yazır.
Kütləvi saxlanılma: minlərlə insanın taleyi bilinmir
Məlumatlara görə, Əl-Fəşir və ətraf ərazilərdə on minlərlə insan acınacaqlı vəziyyətdədir. Yardım təşkilatları bölgəyə daxil olmaqda çətinlik çəkdiyi üçün çoxlarının taleyi barədə məlumat yoxdur.
“Reuters” 33 keçmiş əsir və 10 yardım işçisi ilə apardığı müsahibələrdə fidyə məbləğinin 5 milyon Sudan funtundan (təxminən 8 min dollar) 60 milyon Sudan funtuna (təxminən 99 min dollar) qədər dəyişdiyini qeyd edir.
11 nəfər sağ qalan şəxs fidyəni ödəyə bilməyənlərin qruplar halında güllələndiyini və ya ağır döyüldüyünü deyib. Bir çoxu Çad-a qaçarkən bədənlərində güllə və zərbə izləri daşıdıqlarını bildirib.
Şahid ifadələri: “Pul göndərməsən, öldürülürsən”
Toloyedən danışan Məhəmməd İsmayıl deyib: “Sənə 3-4 gün vaxt verirlər. Əgər pulu göndərməsən, öldürürlər.”
O, Um-Cəlbax kəndində RSF tərəfindən 24 nəfərlə birlikdə əsir götürüldüyünü, özü və qohumunun azad edilməsi üçün ailədən 10 milyon Sudan funtu tələb olunduğunu bildirib. İsmayıl “9 nəfərin gözləri qarşısında güllələndiyini” deyib.
Etnik motivli zorakılıq iddiaları
Əsirlikdən qurtulanlar bildiriblər ki, RSF silahlıları onlara dəfələrlə hansı qəbilədən olduqlarını soruşub, etnik təhqirlər işlədiblər.
BMT, Rəfəşrin RSF tərəfindən ələ keçirilməsindən sonra yaranmış vəziyyəti “dünyanın ən ağır humanitar böhranı” adlandırır.
Rabitəsiz ərazilər və “Starlink” vasitəsilə əlaqə
Çad-a qaçan Yasir Həmd Əli 29 oktyabrda 16 nəfərlə birlikdə əsir götürüldüyünü və ağır döyüldüyünü deyib. Onun ailəsindən 150 milyon Sudan funtu tələb olunub.
O bildirib ki, RSF döyüşçüləri bölgədə rabitə olmadığı üçün “Starlink” internet qurğusundan istifadə edərək ailələrlə “Facebook Messenger” vasitəsilə əlaqə saxlayıblar.
Qadınlara qarşı zorakılıq: ağır şahid ifadələri
“Reuters” bir qadının bir neçə gün gözləri bağlı şəkildə zorlandığını, digər qadının isə oxşar zorakılıqlara şahid olduğunu yazır.
Müsahibə verilənlərdən bəziləri fidyə qarşılığında Əl-Fəşirə qaytarıldıqlarını və hərbi obyektlərdə, tələbə yataqxanalarında saxlanıldıqlarını bildiriblər.
Bəzi şəxslər isə döyülüb fidyə ödədikdən sonra azad olunduqlarını, lakin daha sonra Zəlincidə yenidən əsir götürülərək yeni fidyə tələb olunduğunu deyiblər.
Kütləvi qaçış: 100 mindən çox insan şəhəri tərk edib
Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatına görə, RSF-in Əl-Fəşiri ələ keçirməsindən sonra 100 mindən çox sakin şəhəri tərk edib.
Onlardan 15 mindən çoxu Toloyedə sığınacaq tapıb, təxminən 9500 nəfər isə Çada keçib. Lakin minlərlə insan hələ də RSF-in nəzarətində olan Qarni, Kurma, Um-Cəlbax, Şəqra, Həllə əş-Şeyx, Cəbəl Vəna və Tura kəndlərində qalır.
