Serbiyanın cənub-qərbində kütləvi tələbə aksiyaları
Serbiyanın cənub-qərbində bu gün minlərlə tələbə və ictimai fəal hökumətin dövlət universitetlərinə göstərdiyi təzyiqlərə etiraz olaraq genişmiqyaslı aksiyalar keçirib. Müxtəlif regionlardan gələn iştirakçılar tələbələrin təşəbbüsü ilə təşkil olunan etirazlara qoşularaq ali təhsildə siyasi müdaxiləyə son qoyulmasını tələb ediblər.
Etiraz aksiyaları Serbiyada təhsil sistemində müstəqilliyin qorunmasına yönəlmiş daha geniş hərəkatın tərkib hissəsi kimi qiymətləndirilir. Qeyd olunur ki, bu aksiyalar müsəlman əhalinin çoxluq təşkil etdiyi Novi Pazar şəhərində keçirilən ilk belə kütləvi tələbə etirazlarıdır. Bu fakt aksiyalara həm sosial, həm də siyasi baxımdan əlavə diqqət cəlb edib.
Etirazların əvvəlki hadisələrlə əlaqəsi
Hazırkı aksiyalar ötən il ölkənin şimalında yerləşən Novi Sad şəhərində dəmir yolu vağzalının damının uçması ilə bağlı baş vermiş faciədən sonra təşkil olunan etirazların davamı kimi dəyərləndirilir. Həmin hadisə nəticəsində 16 nəfər həlak olmuş və cəmiyyətdə təhlükəsizlik, məsuliyyət və idarəetmə ilə bağlı ciddi narazılıqlar yaranmışdı.
Novi Pazar tələbələri ötən ilin noyabrın 1-də faciənin birinci ildönümü münasibətilə Novi Sadda keçirilən kütləvi yürüşlərə qoşulmaqla ölkə miqyasında tanınıblar. Bu iştirak tələbə hərəkatının güclənməsində və həmrəylik ruhunun formalaşmasında mühüm rol oynayıb.
Universitet rəhbərliyinə qarşı tələblər
Etirazçı tələbələr bildiriblər ki, universitet rəhbərliyi aksiyalarda iştirak etdiklərinə görə bir sıra tələbələrin “nizamlı tələbə” statusunu ləğv edib. Bundan əlavə, onlarla müəllimin işdən uzaqlaşdırıldığı da iddia olunur. Tələbələr bu addımları açıq təzyiq və cəza mexanizmi kimi qiymətləndirərək kəskin etiraz ediblər.
Aksiya iştirakçıları universitetin idarə heyətinin istefasını, ali təhsil müəssisəsində yeni rəhbər seçilməsi üçün seçkilərin keçirilməsini tələb ediblər. Onlar vurğulayıblar ki, akademik fəaliyyət siyasi təsirlərdən kənar olmalı, tələbə və müəllimlərin söz və ifadə azadlığı təmin edilməlidir.
Akademik azadlıqlar əsas tələb kimi ön planda
Etirazçıların əsas çağırışlarından biri ali təhsildə müstəqilliyin və akademik azadlıqların qorunmasıdır. Tələbələr hesab edirlər ki, universitetlər siyasi təsir alətinə çevrilməməli, elm və təhsil mühitində azad fikir əsas prinsip olmalıdır.
Müşahidəçilərin fikrincə, bu etirazlar Serbiyada gənclərin ictimai-siyasi proseslərdə artan rolunu və hökumətə qarşı narazılıqların yeni mərhələyə keçdiyini göstərir. Aksiyaların yaxın günlərdə də davam edəcəyi istisna edilmir.
