Qüdsdə kütləvi Haredi etirazı
Sionist Rejimin işğal etdiyi Qərbi Qüds bölgəsində yüz minlərlə ultraortodoks yəhudi (Haredi) məcburi hərbi xidmətə qarşı kütləvi etiraz aksiyası keçirib. Etirazçılar ölkənin müxtəlif şəhərlərindən toplanaraq Yitzhak Navon qatar stansiyasında bir araya gəliblər.
“The Jerusalem Post” və digər yerli sionist media orqanlarının məlumatına görə, aksiyada çox sayda ravvin və dini lider iştirak edib. Etirazın miqyası o qədər böyük olub ki, Qüdsdə qatar reysləri dayandırılıb, bir neçə əsas yol isə nəqliyyat üçün bağlanıb.
500 min nəfərlik etiraz – son illərin ən böyüyü
Sionist İsrail polisinin məlumatına görə, aksiyaya təxminən 300 min nəfər qatılıb. Lakin Haredi mənbələri bu sayın 500 minə qədər yüksələ biləcəyini bildirir. Bu etiraz İsraildə son illərin ən böyük dini nümayişi hesab olunur.
Etirazlar zamanı təhlükəsizliyi təmin etmək üçün 2 minə yaxın polis əməkdaşı əraziyə cəlb edilib. Şəhərdə həyat demək olar ki, iflic vəziyyətinə düşüb.
Netanyahu hökumətində böhran dərinləşir
Etiraz, Baş nazir Benyamin Netanyahu ilə ultraortodoks partiyalar arasında gərginliyin artdığı dövrdə baş verib. Harediləri məcburi hərbi xidmətdən azad edəcək qanun layihəsinin qəbul edilməməsi səbəbindən ultraortodoks partiyalardan biri olan Şas keçən həftə hökumətdən istefa verdiyini elan edib.
Bundan əvvəl “Degel HaTorah” və “Agudat Israel” partiyalarının yaratdığı Birləşmiş Tövrat Yəhudiliyi İttifaqı da yeddi millət vəkili ilə koalisiyadan ayrılmışdı. Nəticədə Netanyahu hökuməti 61 deputatla azlıq hökumətinə çevrilib.
Haredilərin hərbi xidmət mübahisəsi
İsrail qanunlarına əsasən, 18 yaşını tamamlayan bütün vətəndaşlar məcburi hərbi xidmət keçməlidirlər. Lakin uzun illərdir Haredi icması bu tələbdən azad tutulurdu. Bu məsələ İsrail cəmiyyətində ciddi narazılıqlara səbəb olur.
2023-cü ilin oktyabrından etibarən Qəzza və digər bölgələrdə artan hərbi əməliyyatlar orduda şəxsi heyət çatışmazlığını gündəmə gətirib. Nəticədə Haredilərin hərbi xidmətə çağırılması məsələsi yenidən aktuallaşıb.
İsrail Ali Məhkəməsi 25 iyun 2024-cü ildə qəbul etdiyi qərarla Haredi kişilərin hərbi xidmətdən azad edilməsinin hüquqi əsasının olmadığını elan edib və onların da xidmətə çağırılmalı olduğunu bildirib.
Lakin bu qərar koalisiya hökumətində böyük parçalanmaya səbəb olub. Parlamentdə qanun layihəsi qəbul olunmadığı üçün Haredi partiyaları iclasları boykot edib və hökumətin dağılması təhlükəsi yaranıb.
Hazırda İsraildə siyasi böhran davam edir və Haredilərin hərbi xidmətə cəlb edilməsi məsələsi ölkənin daxili sabitliyi üçün əsas sınaqlardan biri sayılır.
