Qrossi Putinlə İranın nüvə proqramı barədə danışdı
Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (AİEA) baş direktoru Rafel Qrossi Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə görüşdüyünü və İranın nüvə proqramının gündəmdə olduğunu açıqlayıb.
Qrossi bildirib: “İranın mövcud vəziyyəti barədə Putinlə çox vacib bir söhbət apardım və Rusiyanın JCPOA-nın üzvü kimi rolunun əhəmiyyətini vurğuladım.”
İran–AİEA münasibətlərində gərginlik
Son aylarda İranın AİEA ilə əməkdaşlığı siyasi və hərbi gərginliklər fonunda ciddi sınaqla üzləşib. Xüsusilə 2025-ci ilin iyununda İsrail və ABŞ-ın İranın Nətənz, Fərdo və İsfahandakı nüvə obyektlərinə hücumundan sonra tərəflər arasında böhran yaranmışdı.
Daha sonra, 10 sentyabr 2025-də Qrossi İranla əməkdaşlığın bərpa olunması barədə yeni razılaşma əldə olunduğunu elan etmişdi. Razılaşma çərçivəsində zənginləşdirilmiş uran ehtiyatlarının monitorinqi və obyektlərdə yenidən yoxlamaların aparılması nəzərdə tutulurdu.
İranın addımları
Lakin İran parlamenti 2 iyul 2025-də qəbul etdiyi qanunla AİEA ilə könüllü əməkdaşlığı dayandırmış, gələcək yoxlamaları Milli Təhlükəsizlik Şurasının təsdiqinə bağlamışdı.
BMT-də yeni təşəbbüs
Qrossi–Putin görüşü həm də Rusiyanın və Çinin BMT Təhlükəsizlik Şurasına təqdim etdiyi yeni qətnamə layihəsi fonunda baş tutub. Qətnamədə JCPOA və BMT Təhlükəsizlik Şurasının 2231 saylı qətnaməsinin müddətinin daha 6 ay uzadılması nəzərdə tutulur.
Bu təşəbbüs, sentyabrın 28-də (6 Mehr 1404) aktivləşdirilməsi planlaşdırılan sanksiyaların geri dönüş mexanizmini 2026-cı ilin aprel ayınadək təxirə salmağı hədəfləyir. Rusiya və Çin bu addımı diplomatik həll yollarına vaxt qazandırmaq məqsədi daşıyan vasitə kimi təqdim ediblər.
