Qəzza “müəyyən olunmamış mina sahəsinə” çevrilib
Beynəlxalq humanitar təşkilat “Humanity & Inclusion” (İnsanlıq və İnteqrasiya) xəbərdarlıq edib ki, Qəzza zolağında partlamamış sursatların tam şəkildə zərərsizləşdirilməsi 20 ilə 30 il arasında vaxt apara bilər. Təşkilat bölgəni “dəhşətli və təhlükəli mina sahəsi” kimi xarakterizə edib.
Təşkilatın partlayıcı sursatların zərərsizləşdirilməsi üzrə mütəxəssisi Nik Or “Al-Monitor” nəşrinə açıqlamasında bildirib ki, Qəzzada yerin altına basdırılmış çoxsaylı partlamamış mərmilər var və onların hamısının tapılıb məhv edilməsi “bütöv bir nəsil” boyunca davam edə bilər.
“Tam təmizlənmədən danışmaq real deyil — çünki bir çox sursat torpaq altında qalacaq və bunlar gələcək nəsillər tərəfindən tapılacaq,” – deyə o bildirib.
Təmizləmə prosesi çox ləng və təhlükəlidir
Nik Or qeyd edib ki, səthdəki sursatların təmizlənməsi nisbətən mümkündür, lakin bu proses də son dərəcə yavaşdır: “Əgər yalnız səthdəki qalıqları aradan qaldırmaqdan danışırıqsa, bu, təxminən bir nəsil, yəni 20–30 il çəkəcək.”
O, həmçinin bildirib ki, təşkilatın yeddi nəfərlik komandası gələn həftədən etibarən xəstəxanalar, çörək sexləri və digər mühüm infrastruktur obyektlərində qalıq partlayıcıların yerlərini müəyyənləşdirməyə başlayacaq.
Lakin onun sözlərinə görə, İsrail hələlik yardım təşkilatlarına partlamamış sursatların məhv edilməsi və ya bu iş üçün zəruri avadanlıqların idxalına icazə verməyib.
Qəzzada milyonlarla ton dağıntı və minlərlə partlamamış bomba var
Təşkilat İsraildən yandırma üsulu ilə zərərsizləşdirmə avadanlıqlarının gətirilməsi üçün icazə almağa çalışır. Bu üsulun tətbiqi, onların fikrincə, sursatların təkrar istifadəsi riskini aradan qaldıracaq.
Nik Or əlavə edib ki, Qəzzada humanitar fəaliyyətin bərpası üçün müvəqqəti beynəlxalq təhlükəsizlik qüvvəsinin yaradılması zəruridir: “Gələcəkdə Qəzzada normal həyat üçün humanitar işçilərin təhlükəsizliyini təmin edəcək mexanizmə ehtiyac var.”
BMT-nin məlumatına görə, son iki il ərzində İsrailin Qəzzaya hücumları nəticəsində partlamamış sursatların törətdiyi partlayışlarda 53 nəfər həlak olub, yüzlərlə insan yaralanıb. Lakin beynəlxalq təşkilatlar bu rəqəmlərin reallıqdan çox az olduğunu düşünür.
Qəzzanın Hökumət Məlumat Bürosu isə bir neçə gün əvvəl açıqlayıb ki, bölgədə 65–70 milyon ton dağıntı və təxminən 20 min partlamamış bomba və raket mövcuddur. Qurum bunu “müasir dövrün ən böyük inşaat və humanitar fəlakəti” kimi qiymətləndirib.
