Atəşkəs razılaşmasına skeptik yanaşma
Pakistanın Baş naziri Şahbaz Şərif Pakistan ilə Əfqanıstan arasında əldə olunmuş atəşkəs razılaşmasının hələ də “son dərəcə həssas” olduğunu bəyan edib. O, bu açıqlama ilə Türkmənistanın paytaxtı Aşqabadda keçirilən Beynəlxalq Sülh və Etimad Forumunda çıxışı zamanı çıxış edib. Baş nazir bildirib ki, mövcud razılaşma müsbət addım olsa da, sahədəki real vəziyyət ciddi narahatlıqlar doğurur.
Şərifin sözlərinə görə, bölgədə sabitliyin təmin olunması üçün yalnız razılaşmalar kifayət etmir, onların faktiki icrası və nəzarət mexanizmləri də gücləndirilməlidir. O vurğulayıb ki, təhlükəsizliklə bağlı risklər qalmaqda davam edir və atəşkəsin davamlılığı hələ tam təmin olunmayıb.
Regional vasitəçilik səylərinə təşəkkür
Pakistanın Baş naziri çıxışında atəşkəsin əldə olunmasında rol oynayan regional ölkələrə də xüsusi təşəkkürünü bildirib. Şahbaz Şərif Qətər, Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və İranın vasitəçilik səylərini yüksək qiymətləndirərək, bu ölkələrin səmimi mövqeyinin dialoqa mühüm töhfə verdiyini qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, bu dövlətlərin göstərdiyi səylər bölgədə genişmiqyaslı qarşıdurmanın qarşısının alınması baxımından əhəmiyyətli olub. Bununla belə, Baş nazir atəşkəsin hələ də həssas xarakter daşıdığını və davamlı sülh üçün daha ardıcıl addımların atılmalı olduğunu bildirib.
Terror təhlükəsi və Taliban çağırışı
Şahbaz Şərif Əfqanıstan ərazisindən qaynaqlanan mümkün terror təhlükələrinə də diqqət çəkib. O bildirib ki, Pakistan yaxın dövrdə Əfqanıstan tərəfdən gələ biləcək yeni terror təhdidləri ilə üzləşə bilər. Bu səbəbdən Baş nazir beynəlxalq ictimaiyyəti “Taliban” hərəkatına təzyiq göstərməyə çağırıb.
Şərif vurğulayıb ki, “Taliban” beynəlxalq terrorla mübarizə üzrə üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirməli və Əfqanıstan ərazisində fəaliyyət göstərən silahlı terror qruplarına ciddi nəzarət etməlidir. O əlavə edib ki, Pakistan öz təhlükəsizliyini qorumaq üçün zəruri tədbirləri görür, lakin regional sabitlik üçün qarşı tərəfin məsuliyyəti də böyükdür.
Gərgin münasibətlərin arxa planı
Qeyd edək ki, Pakistan və Əfqanıstan arasında münasibətlər 2021-ci ildə “Taliban”ın Kabildə hakimiyyətə gəlməsindən sonra xeyli gərginləşib. Sərhəd bölgələrində təhlükəsizlik insidentləri və “Pakistan Talibanı” kimi silahlı qrupların fəaliyyəti iki ölkə arasında qarşılıqlı ittihamları artırıb və iqtisadi təzyiqlərə səbəb olub.
2025-ci ildə isə vəziyyət daha da ağırlaşıb. Oktyabr ayında Pakistanın hava zərbələri, dekabrda baş verən sərhəd toqquşmaları və iki ölkə arasında ticarətin dayandırılması gərginliyi yeni mərhələyə daşıyıb. Bu hadisələr fonunda dialoq və gərginliyin azaldılması ilə bağlı çağırışlar yenidən aktuallaşıb.
Doha razılaşması və qeyri-müəyyən gələcək
Xatırladaq ki, ötən il oktyabrın 19-da Qətərin Xarici İşlər Nazirliyi Pakistan və Əfqanıstanın Doha danışıqları nəticəsində dərhal qüvvəyə minən atəşkəs barədə razılığa gəldiyini açıqlamışdı. Razılaşmaya əsasən, atəşkəsin davamlılığını təmin etmək və icrasına nəzarət məqsədilə əlavə görüşlərin keçirilməsi nəzərdə tutulurdu.
Lakin Şahbaz Şərifin son açıqlamaları göstərir ki, əldə olunmuş razılaşmaya baxmayaraq, bölgədə təhlükəsizlik və etimad problemləri hələ də tam aradan qalxmayıb.
