Orbandan sərt xəbərdarlıq
Macarıstanın Baş naziri Viktor Orban Qərb ölkələrində dondurulmuş Rusiya aktivlərinin müsadirəsi ideyasına kəskin etiraz edib. O bildirib ki, bu addım Avropa İttifaqı üçün son dərəcə ağır və uzunmüddətli nəticələr doğura, hətta Moskva ilə birbaşa qarşıdurmaya yol aça bilər.
Bazar günü “Mandiner” jurnalına “YouTube” platforması üzərindən verdiyi müsahibədə Orban qeyd edib ki, bu məsələ ilk baxışdan iqtisadi addım kimi təqdim olunsa da, əslində təhlükəsizlik və müharibə riskləri ilə bağlıdır. Onun sözlərinə görə, qərarın nəticələri çoxları tərəfindən lazımi səviyyədə qiymətləndirilmir.
“Bu, müharibəyə aparan bir addımdır”
Macarıstan hökumətinin başçısı vurğulayıb ki, dondurulmuş Rusiya aktivlərinin müsadirəsi tarixdə presedenti olmayan təhlükəli bir praktika yarada bilər. Orban deyib: “Bu addımın nəticələri göründüyündən qat-qat ağırdır. Bu, sadəcə iqtisadi məsələ deyil, birbaşa müharibəyə doğru atılmış addımdır”.
O xatırladıb ki, belə bir tədbir hətta İkinci Dünya müharibəsi dövründə belə tətbiq edilməyib. Orbanın fikrincə, Rusiyanın valyuta ehtiyatlarının müsadirə edilərək sonradan Rusiya ilə müharibə vəziyyətində olan tərəfə yardım məqsədilə istifadə olunması açıq-aşkar müharibə elanı kimi qiymətləndirilə bilər.
“Tarixdə cavabsız qalmayıb”
Viktor Orban daha əvvəl də oxşar mövqedən çıxış edərək bildirmişdi ki, hər hansı bir dövlətin yüz milyardlarla avro dəyərində aktivlərinin müsadirəsi tarix boyu cavabsız qalmayıb. Onun sözlərinə görə, belə qərarlar beynəlxalq münasibətlər sistemində ciddi sarsıntılara və qarşıdurmalara səbəb olub.
Baş nazir qeyd edib ki, Avropa İttifaqı bu məsələdə tələskənlik göstərməməli və mümkün nəticələri dərindən analiz etməlidir. O, bu cür addımların Avropanın öz təhlükəsizliyini və iqtisadi sabitliyini də risk altına saldığını vurğulayıb.
Avropa İttifaqının qərarları gündəmdədir
Qeyd edək ki, dekabrın 12-də Avropa İttifaqı Şurası Rusiya Federasiyasına məxsus suveren aktivlərin daimi şəkildə dondurulması ilə bağlı qərar qəbul edib. Avropa Komissiyası isə dekabrın 18–19-da keçiriləcək sammitdə üzv dövlətlərdən ümumilikdə 210 milyard avro dəyərində Rusiya aktivinin müsadirəsinə razılıq almağa ümid edir.
Bu məbləğin təxminən 185 milyard avrosunun Belçikada yerləşən “Euroclear” platformasında dondurulduğu bildirilir. Sözügedən vəsaitlərin Ukraynaya dəstək məqsədilə istifadəsi müzakirə olunur.
Moskvanın reaksiyası
Rusiya Prezidenti Vladimir Putin daha əvvəl Avropada Rusiya aktivlərinin müsadirəsi ilə bağlı müzakirələri “oğurluq” adlandırıb. Kreml bu cür addımların beynəlxalq hüquqa zidd olduğunu və ciddi cavab tədbirlərinə səbəb ola biləcəyini dəfələrlə bəyan edib.
Viktor Orban isə Avropa İttifaqını emosional deyil, rasional qərarlar verməyə çağıraraq bildirib ki, bu məsələ yalnız Rusiya ilə münasibətləri deyil, bütövlükdə Avropanın gələcək təhlükəsizlik arxitekturasını təhlükə altına qoya bilər.
