NATO-nun əsas gündəmi: Hava müdafiəsinin gücləndirilməsi
NATO-nun baş katibi Mark Rutte bildirib ki, alyansın müdafiə nazirləri Brüsseldə bir araya gələrək son dövrlərdə baş verən hava məkanı pozuntularını, artan dron təhdidlərini və Ukraynaya dəstək planlarını müzakirə edirlər.
Rutte toplantı öncəsi verdiyi açıqlamada, iyun ayında Haaqada keçirilən NATO Zirvəsində qəbul olunan qərarların – xüsusilə müdafiə xərclərinin artırılması, silah istehsalının genişləndirilməsi və Ukraynaya hərbi yardımın davam etdirilməsinin – icra vəziyyətinin gündəmdə olacağını deyib.
Dron hücumları və hava məkanı pozuntuları
Rutte son həftələrdə NATO üzvü ölkələrin hava məkanlarının dronlar tərəfindən pozulmasının ciddi narahatlıq doğurduğunu vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, toplantıda bu təhdidlərə qarşı daha effektiv cavab mexanizmlərinin hazırlanması müzakirə ediləcək.
Nazirlər görüşündən sonra Ukrayna-NATO Əlaqə Qrupu çərçivəsində ayrıca iclas keçiriləcək. Burada “Ukraynanın Əsas Ehtiyaclar Siyahısı” (PURL) proqramının son vəziyyəti də nəzərdən keçiriləcək. Rutte bildirib ki, ABŞ və digər müttəfiqlər tərəfindən maliyyələşdirilən bu proqram çərçivəsində Ukraynaya öldürücü olmayan, lakin strateji əhəmiyyətli hərbi dəstək göstərilir.
Bu dəstəyə hava müdafiə sistemləri də daxildir. Rutte ümid etdiyini bildirib ki, bu gün daha çox ölkə proqramda iştirakını genişləndirəcək.
Avropa İttifaqının “dron divarı” təşəbbüsü
Rutte, Avropa İttifaqının artan dron təhlükələrinə qarşı elan etdiyi “dron divarı” təşəbbüsünə toxunaraq, NATO və Aİ-nin bu sahədə sıx əməkdaşlıq etdiyini vurğulayıb:
“NATO standartları müəyyən edir, Aİ isə resurs təmin edir. Təmin edirəm ki, bu əməkdaşlıq çox səmərəlidir və heç bir təkrarlanmaya yol verilmir.”
Rus təyyarələrinin hava məkanı pozuntularına reaksiya
Rusiyaya məxsus döyüş təyyarələrinin NATO hava məkanını pozması ilə bağlı suala cavab verən Rutte deyib:
“Bir rus təyyarəsi NATO hava məkanına daxil olursa, onu dərhal vurmaq vacib deyil. Əgər real təhlükə yaradırsa, əlbəttə, cavab verəcəyik. Amma əgər təhdid yoxdursa, biz sadəcə həmin təyyarəni hava məkanımızdan çıxarır və Rusiyaya bunun yolverilməz olduğunu bildiririk.”
Rutte əlavə edib ki, NATO istənilən hücum ssenarisinə qarşı tam hazır vəziyyətdədir:
“NATO hava məkanının və torpaqlarının hər santimetrini müdafiə etmək üçün bütün imkanlarımız mövcuddur. Ukraynadan əldə etdiyimiz təcrübə bizə ən müasir texnologiyaları tətbiq etməyə imkan verir.”
Son hadisələr və NATO-nun reaksiyası
Son aylar Polşa, Rumıniya və Estoniya hava məkanlarının Rusiya dronları və döyüş təyyarələri tərəfindən pozulması NATO-nun diqqət mərkəzindədir.
Rutte bildirib ki, Polşa və Estoniya hadisələrində NATO qüvvələri dronları zərərsizləşdirib, Estoniya hava məkanına daxil olan MiQ-31-lər isə təhdid yaratmadıqları üçün İtaliya Hərbi Hava Qüvvələrinin F-35 qırıcıları tərəfindən hava məkanından çıxarılıb.
“Bu, bizim onilliklərdir tətbiq etdiyimiz standart protokoldur. Biz bunu Sovet dövründən bəri edirik,” – deyə Rutte vurğulayıb.
