Suriya sahilində kütləvi etirazlar
Dünən, bazar günü Suriya sahil bölgəsində, xüsusilə Latakiya və Tartus vilayətlərində “Ləyaqət Tufanı” adı altında genişmiqyaslı xalq etirazları keçirilib. Aksiya iştirakçıları insan haqlarının pozulmasına son qoyulmasını, saxlanılanların azad edilməsini və mülki-siyasi hüquqların genişləndirilməsini tələb ediblər. Bu etirazlar son aylarda ələvi icmasının keçirdiyi ən böyük ictimai aksiyalardan biri kimi qiymətləndirilir.
Etirazların təşkili və tələblər
Aksiyalar Ələvi Ali İslam Şurasının sədri şeyx Qəzal Qəzalın çağırışı ilə başlayıb. O, ictimai asayişi təhdid edən qətllərə və nifrət çağırışlarına etiraz olaraq dinc nümayişlərə çıxmağa səsləyib. Etirazların əsas səbəblərindən biri də bir neçə gün əvvəl Homs şəhərində ələvilərin çoxluq təşkil etdiyi ərazidə məscidin partladılması olub. Həmin hadisə nəticəsində cümə namazı zamanı 8 nəfər ölüb, onlarla insan yaralanıb.
Nümayişçilər federal idarəetmə, yerli özünüidarənin gücləndirilməsi, söz azadlığı və özbaşına həbslərin dayandırılması tələblərini səsləndiriblər. Şüarlarda “ələvi xalqı ləyaqət, həyat və ədalət hüququ tələb edir” çağırışları yer alıb.
Dinc aksiyadan zorakılığa keçid
İlkin mərhələdə sakit keçən etirazlar hakimiyyətə yaxın keçid dövrü tərəfdarlarının meydana çıxmasından sonra sürətlə gərginləşib. Daş, dəyənək və yüngül silahların istifadə olunduğu toqquşmalar baş verib. Rəsmi və müxalif mənbələrin məlumatına görə, hadisələr nəticəsində azı 3–4 nəfər ölüb, təxminən 60 nəfər yaralanıb. Yaralılar arasında bir təhlükəsizlik əməkdaşının da olduğu bildirilir.
Dövlətə məxsus SANA agentliyi baş verənləri “devrilmiş rejimin qalıqlarının silahlı hücumu” kimi təqdim edib. Etirazçılar isə təhlükəsizlik qüvvələrinin onları qorumadığını, əksinə, hakimiyyət tərəfdarlarının qadınlara və uşaqlara qarşı zorakılıq törətməsinə göz yumduğunu iddia ediblər.
Ölənlər və yerli məlumatlar
Latakiyanın Dəətur məhəlləsindən olan yerli mənbələr gənc Haydər Məllanın hakimiyyət tərəfdarlarının hücumu zamanı başından açılan atəşlə öldürüldüyünü bildiriblər. Hadisə bölgədə gərginliyi daha da artırıb.
Təhlükəsizlik tədbirləri və ordunun müdaxiləsi
Gərginliyin artmasından sonra Suriya ordusu Latakiyada Əzhəri dairəsinə zirehli texnika yerləşdirib. Təhlükəsizlik qüvvələri küçələrdə nəzarəti gücləndirib və əraziləri mühasirəyə alıb. Şahidlərin sözlərinə görə, bəzi etirazçılar özlərini qorumaq üçün soyuq silahlardan istifadə etməyə məcbur qalıblar.
Toplantılar dağıldıqdan sonra hakimiyyət tərəfdarlarının ələvilərə məxsus mağaza və yaşayış binalarına hücum etdiyi, vandalizm aktları törətdiyi qeyd olunur. Təhlükəsizlik qüvvələri daha sonra müdaxilə edərək vəziyyəti nəzarətə götürüb, lakin kütləvi həbslər qeydə alınmayıb.
Digər bölgələrdə vəziyyət
Etirazlar təkcə sahil bölgəsi ilə məhdudlaşmayıb. Homs əyalətində, Hama vilayətinin qərb hissəsində və Qab düzənliyində də etirazlar və geniş təhlükəsizlik tədbirləri müşahidə olunub. Bu, ölkənin müxtəlif bölgələrində narazılığın artdığını göstərir.
Humanitar və siyasi nəticələr
Baş verən hadisələr sahil şəhərlərində ticarət və xidmət sektorunun iflic olmasına səbəb olub. Bir çox əsas küçə bağlanıb, mağazalar təhlükəsizlik səbəbindən fəaliyyətini dayandırıb. Bazar ertəsi gününə nisbi sakitlik bərpa olunsa da, təhlükəsizlik qüvvələri hələ də patrul xidmətini davam etdirir.
