London üçün yeni vergi modeli gündəmə gəlir
Böyük Britaniyada hökumətin hazırladığı “İngiltərə Səlahiyyətlərin Təhvili və İctimai Gücləndirmə Qanunu” çərçivəsində Londonda qalan turistlərdən vergi alınması səlahiyyətinin yerli idarələrə verilməsi nəzərdə tutulur. Bu addım uzun müddətdir London meri Sadik Xan tərəfindən tələb olunurdu.
Rəsmi hesablamalara görə, yeni turist vergisinin tətbiqi paytaxt üçün ildə təxminən 240 milyon funt sterlin əlavə gəlir yarada bilər. 2024-cü ildə Londonda gecələmə sayı 89 milyon olaraq qeydə alınıb.
G7 ölkələri arasında yeganə istisna: İngiltərə
G7 ölkələri arasında turist vergisinin yerli səviyyədə tətbiqinə maneə yaradan yeganə ölkə hazırda İngiltərədir. Şotlandiya və Uels isə artıq müxtəlif modellərlə gecəlik qalma vergisi tətbiq etməyə başlayıb. Uelsdə 2026-cı ildən etibarən turistlərdən gecəlik 1,30 funt sterlin ödəniş alınacaq.
Vergi necə tətbiq olunacaq?
Böyük London İdarəetmə Təşkilatı (GLA) tərəfindən hazırlanan araşdırmada G7 ölkələrində əsasən üç modelin tətbiq olunduğu qeyd edilir:
-
Faiz əsaslı vergi,
-
Bütün rezervasiyalar üçün sabit ödəniş,
-
Gecəlik qalma növü və ulduz sayına görə dəyişən sistemlər.
Nyu-York və Toronto faiz əsasında vergi tətbiq edir; Nyu-York ildə 493 milyon funt sterlin gəlir əldə edir. Tokio isə sabit ödəniş modeli ilə cəmi 35 milyon funt sterlin toplayır.
İngiltərədə Fransa və İtaliyadakı kimi vahid “ulduz sistemi” olmadığından, London üçün faiz və ya sabit məbləğ modeli daha real hesab olunur. GLA-nın əvvəlki araşdırmasına görə:
-
Gecəlik 1 funt sterlin vergi 91 milyon funt gətirə bilər;
-
5% vergi isə 240 milyon funt gəlir təmin edə bilər.
Ziyarətçi sayında azalma gözlənilmir
Araşdırmada vurğulanır ki, oxşar şəhərlərdə turist vergisi tətbiq edildikdə ziyarətçi sayında nəzərəçarpacaq azalma müşahidə olunmayıb. Populyar turizm məkanlarında gələnlərin vergi qarşısında daha az həssas olduğu qeyd edilir.
Yerli iqtisadiyyata və infrastruktur layihələrinə dəstək
Vergidən əldə edilən gəlirin birbaşa yerli idarələrə yönləndirilməsi infrastrukturun inkişafına, iqtisadi artıma və biznes mühitinin güclənməsinə töhfə verə bilər. Toronto-nun gələn il keçiriləcək Dünya Kuboku öncəsi turist vergisini artırması da nümunə kimi göstərilir.
Sektordan etiraz: “Verginin üzərinə vergi”
İngiltərə Gecəlik Qalma Sənayesi Assosiasiyasının rəhbəri Keyt Nikolls yeni qaydaya etiraz edərək deyib:
“Bu, yalnız xarici turistləri deyil, Londona iş üçün, ailə ziyarəti və ya konsertlərə gələn ingilisləri də zərbə altında qoyacaq. Onsuz da 20% ƏDV ödəyirik. Bu, vergiyə əlavə vergi deməkdir. Ziyarətçi azalarsa, London iqtisadiyyatı da zərər görər.”
Yerli idarələr dəstəkləyir
Vestminster Şəhər Şurasının rəhbəri Adam Haq isə tətbiqi zəruri hesab edir:
“Gündüz əhalisi 1 milyondan çox, gecə isə cəmi 200 min nəfərdir. Xidmətlərin yükünü yerli vergi ödəyiciləri daşıyır. Gecəlik Qalma vergisi bu tarazlığı düzəldər.”
Sautvark və Brent bələdiyyələri də bu tədbirin tərəfdarıdır.
London meri Sadik Xanın nümayəndəsi isə bildirib:
“Beynəlxalq şəhərlərdəki kimi mülayim turist vergisi həm iqtisadiyyatımızı gücləndirər, həm də Londona qlobal mövqeyini daha da möhkəmləndirməyə imkan verər.”
