Hesabat: Ayda orta hesabla 4 fələstinli əsir həyatını itirir
İsrail İnsan Haqları Həkimlərinin (PHRI) son hesabatına görə, İsrailin həbsxana və gözaltı mərkəzlərində saxlanılan fələstinli məhbuslar arasında ölüm halları kəskin şəkildə artıb. Qurum bildirir ki, son iki il ərzində ən az 98 fələstinli İsrailin nəzarəti altında həyatını itirib və bu rəqəm ayda təxminən dörd ölüm deməkdir.
Hesabat, fələstinli məhbusların sistematik fiziki zorakılığa məruz qaldığını, tibbi ləvazimat çatışmazlığı ilə üzləşdiklərini və ölüm hallarının gizlədilməsinə yönəlik siyasətin mövcud olduğunu ortaya qoyur.
Ölüm göstəriciləri: 46 həbsxanalarda, 52 İsrail ordusunun nəzarətində
Məlumatlara əsasən, oktyabr 2023–avqust 2025 arasında 94, oktyabr–noyabr 2025 dövründə isə 4 ölüm sənədləşdirilib. Ümumi 98 ölümün 46-sı İsrail Həbsxana Xidmətinin nəzarətində baş verib, 52 nəfər isə Qəzzada saxlanıldıqdan sonra İsrail ordusunun gözaltında həyatını itirib.
PHRI, İsrail ordusunun Qəzza zolağına hücumlarından sonra tətbiq etdiyi “məcburi itkin salma” siyasəti səbəbindən real ölüm sayının daha yüksək ola biləcəyini bildirir. Hesabatda vurğulanır ki, rəqəmlər yalnız rəsmi gözaltı məntəqələrində baş verən ölümləri əhatə edir; saxlanıldıqdan sonra öldürülənlərin statistikası bu hesabatda yoxdur.
Ölüm səbəbləri: sistematik şiddət və tibbi laqeydlik
Autopsiya nəticələri fələstinli məhbusların çoxunun ciddi fiziki zorakılıq, tibbi müdaxilənin gecikdirilməsi və ya ümumiyyətlə göstərilməməsi səbəbindən öldüyünü təsdiqləyir. Bundan əlavə, məhbusların aclıq və susuzluğa məruz qoyulduğu, həm yüksək istiyə, həm də soyuğa uzun müddət davam gətirməyə məcbur edildiyi sənədləşdirilib.
Şiddət, lazımi qidalanma və tibbi yardımın qəsdən əngəllənməsi kimi halların son iki ildə sistematik formaya çevrildiyi qeyd olunur.
Ölüm hallarının gizlədilməsi və ailələrin məlumatlandırılmaması
Hesabata görə, İsrail hakimiyyəti bu ölümlərin araşdırılmasını çox zaman əngəlləyib. Məhbus ailələrinin bir çoxu yaxınlarının ölümünü həftələr, hətta aylar sonra və əsasən media vasitəsilə öyrənib.
Bəzi hallarda autopsiyaların gecikdirildiyi və ya ümumiyyətlə aparılmadığı, ölüm hadisələri ilə bağlı sənədlərin tam təqdim edilmədiyi qeyd olunur. Bununla yanaşı, indiyədək işgəncə, şiddət və tibbi ihmal kimi halların sübuta yetirildiyi dosyelərdə belə İsrail əsgərlərinin, nəzarətçilərin və həbsxana tibbi heyətinin heç birinin məsuliyyətə cəlb edilmədiyi bildirilir.
