Əl Xəlildə məscid müsəlmanlara qapadıldı
İşğal altındakı Fələstinin cənubunda yerləşən Əl Xəlil şəhərində İsrail hakimiyyəti növbəti məhdudiyyətlərə imza atıb. “Sare Bayramı” bəhanəsi ilə İbrahim Hərəmi Məscidinə müsəlmanların girişinə qadağa qoyulub. Qadağa həm ibadət azadlığının pozulması, həm də bölgədəki fələstinlilərə qarşı yeni təzyiq dalğası kimi qiymətləndirilir.
Əl Xəlildəki Müdafiə Komitəsinin üzvü fələstinli aktivist Arif Cabir bildirib ki, İsrail ordusu cümə günü səhər tezdən Eski Şəhərin Qeys, Səlayimə, Cabir, Səhlə, Tel Rumeyda və Vadi Hasin kimi məhəllələrində küçəyə çıxma qadağası tətbiq edib. Onun sözlərinə görə, ordunun qurduğu hərbi nəzarət məntəqələri Eski Şəhərə gedən bütün yolları bağlayıb və giriş-çıxış tam şəkildə məhdudlaşdırılıb.
Fələstinlilər evlərinə dönə bilmədi
Cabir deyib ki, qadağalar səbəbindən Eski Şəhərdə yaşayan çoxsaylı sakin evlərinə qayıda bilməyib və gecəni qohumlarının yanında keçirmək məcburiyyətində qalıb. Aktivist, yüzlərlə israillinin dünən axşam və bu gün səhər ordunun müşayiəti ilə Eski Şəhərə basqın etdiyini, küçələrdə gəzərək təxribat xarakterli davranışlar sərgilədiyini qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, bu qrupun Fələstin torpaqlarını zəbt etdikləri halda ordunun himayəsi altında azad şəkildə şəhərdə gəzməsi vəziyyətin nə qədər gərgin olduğunu göstərir. Cabir əlavə edib ki, məhz bu hadisələr fonunda İbrahim Hərəmi Məscidi müsəlmanlara tamamilə bağlanıb.
“Sare Bayramı” və tarixi manipulyasiya cəhdi
Fələstinli aktivistlər “Sare Bayramı”nın Əl Xəlildə qədim yəhudi varlığını iddia etmək və bunu siyasi təbliğata çevirmək üçün istifadə olunduğunu bildirirlər. Bu mərasim, İsrailin şəhərdəki tarixi kimliyi dəyişdirməyə yönəlmiş addımlarından biri kimi qiymətləndirilir. Bayram zamanı israillilərin Eski Şəhərə kütləvi şəkildə daxil olması Fələstin ictimaiyyətində ciddi narazılıq yaradıb.
İbrahim Hərəmi Məscidinin tarixi və UNESCO statusu
UNESCO-nun Dünya İrsi Komitəsi 2017-ci ilin iyulunda İbrahim Hərəmi Məscidini və Əl Xəlilin Eski Şəhərini Dünya Mirası Siyahısına daxil edib. Məscid həm dini, həm də tarixi baxımdan regionun ən dəyərli məkanlarından biridir.
Bu tarixi məkan işğalın təsirlərini ən ağır şəkildə yaşayan dini obyektlərdən hesab olunur. 25 fevral 1994-cü ildə səhər namazı zamanı yəhudi fanatik Barux Qoldşteynin açdığı atəş nəticəsində onlarla müsəlman şəhid olmuşdu. Hadisədən sonra məscid bağlanmış, daha sonra yenidən açıldığında binanın yarıdan çoxu yəhudi ibadətçilərə ayrılaraq iki hissəyə bölünmüşdü.
Əl Xəlildə gərginlik artır
Bu gün tətbiq edilən qadağalar, məscidin bağlanması və israillilərin hərbi müşayiətlə etdikləri basqınlar şəhərdə vəziyyəti daha da gərginləndirib. Fələstinlilər bunu dini azadlıqlara, yaşayış hüququna və tarixi irsə qarşı sistematik hücum kimi qiymətləndirirlər.
Hazırda Eski Şəhərdə hərbi nəzarət davam edir və fələstinlilərin gündəlik həyatına ciddi məhdudiyyətlər qoyulub. Yerli sakinlər beynəlxalq təşkilatları El Xalildə baş verən hüquq pozuntularına diqqət yönəltməyə çağırırlar.
