Gizli qüdrətin yeni ünvanı
İran İslam Respublikasının raket proqramı illərdir regionda və dünyada diqqət mərkəzindədir. Son illərdə isə bu sahədə atılan addımlar, xüsusən də “raket ferması” adlandırılan yeni sistemin istifadəyə verilməsi, oyunun qaydalarını dəyişib. Yeraltında gizlənmiş, heç bir iz buraxmayan bu qurğular, ölkənin müdafiə strategiyasına yeni bir mərhələ qazandırır.
Şəhərlərdən fermalara: yeni mərhələ
Keçmişdə İranın “raket şəhərləri” dünyada səs-küy doğurmuşdu. Bu şəhərlər, yerin dərin qatlarında qurulmuş və müxtəlif raket sistemlərini qoruyan strateji mərkəzlər idi. Lakin “raket ferması” anlayışı həmin doktrinanı daha da irəli aparır. Burada ballistik raketlər xüsusi vertikal kapsulların içində torpaq altında yerləşdirilir. Üstü isə tamamilə örtülərək peyk və kəşfiyyat texnologiyaları üçün görünməz hala gətirilir.
Texniki üstünlüklər
Yeni sistemdə “isti buraxılış” texnologiyası tətbiq olunur. Raketin mühərriki işə düşərkən yaranan güclü təzyiq və alov torpağı kənara ataraq, raketin çıxışı üçün yol açır. Bu üsul həm sürəti artırır, həm də düşmənlərin vaxtında reaksiya verməsini qeyri-mümkün edir. Bundan əlavə, raketlərin torpaq altında uzun müddət saxlanılmasından yaranacaq risklərin qarşısını almaq üçün xüsusi qoruyucu örtüklərdən istifadə olunur.
İzlənilməz və dayanıqlı
Əvvəllər düşmən qüvvələri mobil buraxılış qurğularını peyklərlə izləyə bilirdi. Lakin indi kapsulların torpaq altında gizlədilməsi onların aşkarlanmasını demək olar ki, mümkünsüz edir. Bu da o deməkdir ki, İranın ballistik raketləri istənilən an və istənilən yerdən buraxıla bilər.
Müdafiə doktrinasının təcəssümü
“Raket ferması”, İranın “aktiv caydırıcılıq” adlanan müdafiə doktrinasının simvolu hesab olunur. Bu sistem, hər hansı təcavüz ssenarisində ölkənin dərhal, dəqiq və dağıdıcı cavab verməsini təmin edir. Qeyd olunan imkanlar, xüsusilə qəfil hücumlara və kiberhədələrə qarşı dayanıqlılığı artırır.
Strateji mesaj
Sistemin ilk dəfə ictimaiyyətə təqdimatı, regionda gərginliyin artdığı və ABŞ qüvvələrinin Fars körfəzində fəal olduğu dövrdə baş verdi. Bu addım, ABŞ, İsrail və onların müttəfiqlərinə açıq mesaj idi: İranın cavabı nəinki tez və sərt olacaq, həm də tamamilə gözlənilməz olacaq.
Gələcəyə baxış
Raket ferması layihəsi yalnız texniki nailiyyət deyil, həm də İranın özünə güvənən və texnoloji baxımdan müstəqil bir gücə çevrildiyini göstərir. Regionun gələcək təhlükəsizlik balansında bu sistemlərin mühüm rol oynayacağı proqnozlaşdırılır.
