Harvard qərarı etiraz dalğasına səbəb oldu
ABŞ-ın nüfuzlu Harvard Universiteti Fələstini açıq şəkildə dəstəkləyən professor Meri T. Bassettin vəzifədən uzaqlaşdırılması səbəbilə kəskin tənqid hədəfinə çevrilib. Universitetin 400-dən çox əməkdaşı və məzunu bu qərarı pisləyərək onun siyasi motivlərlə verildiyini bəyan edib.
Söhbət Meri T. Bassettin Fransua-Ksavyer Banyod (FXB) Sağlamlıq və İnsan Hüquqları Mərkəzinin direktoru vəzifəsindən uzaqlaşdırılmasından gedir. “Harvard Crimson” nəşrinin məlumatına görə, bu qərara qarşı başladılan petisiya artıq mindən çox imza toplayıb. Petisiyanı Kolumbiya Universiteti, Braun Universiteti və Çikaqo Universitetinin ictimai səhiyyə və tibb fakültələrinin əməkdaşları da dəstəkləyib.
“Siyasi motivli təmizləmə”
Petisiyanı imzalayanlar bildiriblər ki, Bassettin vəzifədən uzaqlaşdırılması Harvardda Fələstin mövzusunda çalışan akademik rəhbərlərin ardıcıl şəkildə işdən çıxarılmasının davamıdır. Onların sözlərinə görə, bu qərar İsrail–Fələstin mövzusu ətrafında artan siyasi təzyiqlər fonunda verilib.
Açıqlamada qeyd olunur: “Bu hədəfli uzaqlaşdırma Harvardda Fələstinlə bağlı araşdırmalar aparan elmi mərkəz rəhbərlərinin siyasi motivlərlə vəzifədən kənarlaşdırılması silsiləsinin bir hissəsidir”.
Xatırladılır ki, bu ilin əvvəlində Harvard Yaxın Şərq Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbərləri də işdən çıxarılıb. Eyni zamanda, İlahiyyat Məktəbinə bağlı, İsrail–Fələstin münaqişəsini araşdıran Din, Münaqişə və Sülh Təşəbbüsünün rəhbəri ilə müqavilə yenilənməyib.
“Qara liderlik və insan hüquqları gözardı edilir”
Petisiyada xüsusi vurğulanır ki, Bassettin uzaqlaşdırılması onun qaradərili lider olmasına baxmayaraq baş verib. Müəlliflər bildirirlər ki, bu addım “institusional rahatlığı sarsıdan prinsipial insan hüquqları mövqeyinin və qaradərili liderliyin asanlıqla qurban verildiyini” göstərir.
Harvarddakı Amerika Universitet Professorları Assosiasiyasının (AAUP) bölməsi də qərara sərt reaksiya verib. Təşkilat bəyan edib ki, bu hadisə akademik azadlıq üçün “ağır nəticələr” yaradır.
AAUP açıqlamasında universitet rəhbərliyinin qərarın əsasları ilə bağlı şəffaf olmamasını və təsirlənən müəllim heyətinə hörmətsiz yanaşmasını kəskin tənqid edib. Bildirilib ki, bu yanaşma Harvardın iddia etdiyi fikir müxtəlifliyi və intellektual canlılıq mühitini birbaşa zəiflədir.
Fələstin mövqeyinə qarşı geniş təzyiq fonu
Açıqlamada Bassettin işdən çıxarılmasının FXB Mərkəzinin işğal altındakı Qərb Sahilində yerləşən Birzeit Universiteti ilə əməkdaşlığının dayandırılması və Harvardın Din və İctimai Həyat proqramının ləğvi ilə eyni xətt üzrə getdiyi qeyd olunur.
Bu hadisələr ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının Fələstinə dəstək aksiyaları səbəbilə aparıcı universitetlərə qarşı başlatdığı genişmiqyaslı təzyiqlər fonunda baş verir. ABŞ və Avropanın bir çox ali təhsil müəssisələrində İsrailin Qəzzada apardığı müharibəyə qarşı kütləvi etirazlar keçirilib.
Qeyd edək ki, 7 oktyabr 2023-cü ildən sonra İsrailin Qəzzaya qarşı başladığı müharibə nəticəsində indiyədək azı 70 373 fələstinli həlak olub. Keçən ilin oktyabrında atəşkəs razılaşması əldə edilsə də, müharibənin fəsadları və beynəlxalq miqyasda yaratdığı siyasi təzyiqlər davam edir.
