ICC prezidenti: “Heç bir təzyiqə boyun əyməyəcəyik”
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (ICC) prezidenti Tomoko Akane Vaşinqtonun Qəzzada “İsrailin” hərbi cinayətləri ilə bağlı aparılan istintaqa görə yüksək vəzifəli məhkəmə rəsmilərinə sanksiya tətbiq etməsinə cavab verib. O, məhkəmənin ABŞ təzyiqlərinə baxmayaraq öz hüquqi mandatını dəyişmədən davam etdirəcəyini bildirib.
Haaqada təşkilatın 125 üzv dövlətinin nümayəndələrinin qatıldığı illik toplantıda çıxış edən Akane bəyan edib:
“Statut çərçivəsinin şərhində və işlərə baxılmasında heç kimdən və heç bir tərəfdən təzyiq qəbul etmirik”.
ABŞ-ın sanksiyaları genişlənə bilər
Bu ilin əvvəlində ABŞ prezidenti Donald Tramp ICC-nin altı hakimi, baş prokuror Kərim Xan da daxil olmaqla doqquz əməkdaşı sanksiya siyahısına daxil etmişdi. Sanksiyalar onların hesablarının dondurulmasını və ABŞ maliyyə sistemindən tam çıxarılmasını nəzərdə tutur.
Vaşinqtonun hazırda sanksiyaları ICC-nin bütövlükdə fəaliyyətinə şamil etməyi qiymətləndirdiyi bildirilir. Akane vurğulayıb ki, bu cəza tədbirləri təkcə məhkəmə işçilərinin peşə fəaliyyətinə deyil, ailə həyatına və Avropa da daxil olmaqla üzv ölkələrdə maliyyə əməliyyatlarına ciddi təsir göstərir.
Netanyahu və Qalant barədə qərar dünya diqqətini çəkdi
ICC ötən ilin noyabrında Benyamin Netanyahu və keçmiş müharibə naziri Yoav Qalantın Qəzzada “sistemli hərbi cinayətlər və insanlıq əleyhinə cinayətlər” törətdiklərinə dair “məqbul əsasların” olduğunu elan etmişdi. Bu qərar beynəlxalq ictimaiyyətdə geniş rezonans doğurmuşdu.
2023-cü il 7 oktyabrdan bəri Qəzzada, əsasən qadın və uşaqlar olmaqla, 70 mindən çox fələstinli qətlə yetirilib. ABŞ vasitəçiliyi ilə ötən oktyabrda əldə olunan atəşkəsdən əvvəl “İsrailin” həyata keçirdiyi hücumlar bölgəni humanitar fəlakətə sürükləmişdi.
Keçən ay ICC “İsrailin” Netanyahunun və Qalantın həbs qərarlarının geri götürülməsi ilə bağlı müraciətini rədd etmiş və bunun “apellyasiya predmeti olmadığını” açıqlamışdı.
ABŞ-ın ICC-yə əvvəlki sanksiyaları
ABŞ daha əvvəl Əfqanıstanda ABŞ hərbi qüvvələri ilə əlaqəli cinayətlərə dair aparılan istintaq səbəbilə ICC rəsmilərinə qarşı sanksiyalar tətbiq etmişdi. Məhkəmə 2002-ci ildə yaradılıb və soyqırımı, insanlıq əleyhinə cinayətlər və hərbi cinayətlər üzrə yurisdiksiyaya malikdir.
Nə “İsrail”, nə də ABŞ ICC-nin üzvüdür. Məhkəmə Fələstin dövlətini üzv kimi tanıyır və Fələstin ərazilərində törədilən cinayətlər üzrə yurisdiksiyasını tətbiq edir. ICC-nin öz polis qüvvəsi yoxdur və həbs qərarlarının icrası üzv dövlətlərin öhdəliyinə düşür.
