Fransada təxminən doqquz aydır fəaliyyət göstərən Baş nazir Fransua Bayrou hökuməti parlamentdə keçirilən etimad səsverməsində etibar qazana bilmədi. Beləliklə, ölkədə 1958-ci ildən bəri ilk dəfə bir hökumət öz təşəbbüsü ilə müraciət etdiyi etimad səsverməsində devrilmiş oldu.
Ulusal Məclisin fövqəladə iclasında keçirilən səsvermədə 194 deputat hökuməti dəstəklədi, 364 deputat isə güvənsizlik səsi verdi. Bu nəticə ilə Bayrou kabineti vəzifədən getməli oldu.
Fransada tarixi hadisə
1958-ci ildən bu yana Fransada hökumətlər 41 dəfə etimad səsverməsinə çıxarılıb. Ancaq ilk dəfədir ki, hökumət öz təşəbbüsü ilə müraciət etdiyi bu prosesdə uğursuzluğa düçar olur.
Daha əvvəl isə ölkədə iki hökumət müxalifətin təqdim etdiyi etimadsızlıq təşəbbüsü ilə devrilmişdi. Sonuncu dəfə 2024-cü ilin dekabrında Mişel Barnye hökuməti gensoru nəticəsində süqut etmişdi.
Bayrou: “Fransa hər il bir az da kasıblaşır”
Etimad səsverməsindən öncə çıxış edən Baş nazir Bayrou bunu “doğruluq testi” adlandıraraq tarixi bir qərar verdiyini bildirdi. O, Fransanın 2000-ci ildən bu yana daha az məhsul istehsal edən ölkəyə çevrildiyini vurğuladı.
Bayrou, dövlət borclarını “iç qanama”ya bənzədərək, borcun hər il daha da artdığını qeyd etdi:
“Ölkəmiz işləyir, zənginləşdiyini düşünür, amma hər il bir az daha çox yoxsullaşır.”
Onun sözlərinə görə, borca təslim olmaq hərbi gücə təslim olmaqla eynidir: “İstər silah zoruyla, istərsə də borc təzyiqi ilə olsa, azadlığımızı itiririk.”
Müxalifətin sərt reaksiyası
Sosialist Partiyasının təmsilçisi Boris Vallo, Prezident Emmanuel Makronu siyasi böhrana görə məsuliyyətli adlandıraraq, hökumətə dəstək verməyəcəklərini açıqladı. “Cənab Baş nazir, məğlubiyyətinizi qələbəyə çevirə bilməyəcəksiniz”, – deyə o, vurğuladı.
Aşırı sağçı Milli Birlik Partiyasının lideri Marin Le Pen isə Makronu Ulusal Məclisi buraxmağa çağırdı. O, əks halda Fransanın tamamilə çıxılmaz vəziyyətə düşəcəyini bildirdi.
Boyun Əyməyən Fransa hərəkatının rəhbərlərindən Matild Pano isə 5-ci Respublika dövründə ilk dəfə hökumətin etimad səsi ala bilmədiyini xatırladaraq, “Makronu xilas etməyə çalışanlar onunla birgə çökəcək”, – dedi.
Yeni siyasi sınaq qarşıda
Hökumətin süqutunda əsas mübahisə mövzusu dövlət büdcəsi oldu. Bayrou kabineti 2026-cı il büdcəsində bəzi rəsmi tətil günlərinin ləğvi ilə 43 milyard avro qənaət planlaşdırırdı. Bu qərar isə ictimaiyyətin ciddi etirazı ilə qarşılandı.
İndi Fransada yeni hökumətin qurulması üçün siyasi mübarizə başlayır. Sosialistlər hökumət qurmağa hazır olduqlarını bildiriblər, lakin sağ mərkəz qüvvələri onların solçularla əməkdaşlığına qarşı çıxır.
