SDQ Faşiri ələ keçirdi – şəhər humanitar böhran içində
Sudanda Sürətli Dəstək Qüvvələri (SDQ) ordunun nəzarətində qalan Şimali Darfurun mərkəzi Faşir şəhərini tam ələ keçirdiyini elan edib. SDQ bununla yanaşı Şimali Kurdufandakı Barbi şəhərinə də daxil olaraq hər iki bölgədə hərbi nəzarəti təmin etdiyini bildirib.
Bu hadisə ölkədə iki ildən çoxdur davam edən vətəndaş müharibəsində dönüş nöqtəsi kimi qiymətləndirilir. Yerli və beynəlxalq müşahidəçilər xəbərdarlıq edirlər ki, Faşirdə baş verənlər böyük humanitar fəlakətə çevrilib, şəhər və ətraf ərazilərdə kütləvi qırğın, aclıq və qaçqınlıq dalğası müşahidə olunur.
Hərbi mənbələr: “Taktiki mühasirə planı”
Sudandakı hərbi mənbələr bildiriblər ki, SDQ-nin bu sürətli irəliləyişi Sudan Ordusunu mühasirəyə almaq və mövqelərini zəiflətmək məqsədi daşıya bilər. Eyni zamanda, bəzi analitiklər bu addımı SDQ-nin danışıqlardakı gücünü artırmaq üçün taktiki manevr kimi qiymətləndirirlər.
Lakin yerli mənbələrdən gələn xəbərlərə əsasən, Faşir və ətraf qəsəbələrdə mülkilərə qarşı zorakılıq, yağmalama, evlərin yandırılması və qaçqınların kütləvi hərəkəti davam edir.
“Şəhər qan içindədir”
“Əl-Əlam” telekanalının Sudandakı müxbiri bildirir ki, Faşirdə vəziyyət nəzarətdən çıxıb, şəhərin müxtəlif hissələrində ölü və yaralıların sayı sürətlə artır. Hüquq müdafiəçiləri və yerli təşkilatlar beynəlxalq ictimaiyyəti təcili müdaxiləyə, həmçinin humanitar yardım dəhlizlərinin açılmasına çağırıblar.
Mənbələrə görə, SDQ-nin hücumları nəticəsində minlərlə sakin şəhəri tərk edib, minlərlə insan isə evlərində mühasirədə qalıb. Ərzaq, su və dərman çatışmazlığı böhran səviyyəsinə çatıb.
Faşir müharibədə dönüş nöqtəsi
Ekspertlər hesab edirlər ki, Faşirin süqutu Darfur bölgəsində Sudan Ordusunun strateji mövqelərini itirməsi deməkdir. Artıq SDQ ölkənin qərb və cənub hissələrinin böyük hissəsinə nəzarət edir, ordu isə şimal və mərkəz bölgələrinə çəkilib.
Bəzi beynəlxalq analitiklərə görə, bu vəziyyət Sudanın de-fakto bölünməsi riskini artırır və münaqişənin regionun sabitliyinə də təsir edə biləcəyi ehtimal olunur.
Beynəlxalq çağırışlar və atəşkəs səyləri
ABŞ, Böyük Britaniya, Səudiyyə Ərəbistanı və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin daxil olduğu dördlük qrup humanitar atəşkəs və yardım koridorlarının açılması üçün diplomatik təzyiqləri artırıb. Lakin SDQ-nin hərbi əməliyyatları fonunda yardım karvanlarının şəhərə girişi mümkün olmur.
BMT və beynəlxalq yardım təşkilatları xəbərdarlıq edirlər ki, Faşirdə etnik təmizlənmə riski, insan haqlarının kütləvi pozulması və sivil itkilərin artması təhlükəsi var.
Əhali qorxu içində
Yerli mənbələrə əsasən, Faşir sakinləri panika və qorxu içində yaşayırlar. İnsanlar şəhəri tərk etmək üçün təhlükəsiz keçid yolları axtarır, lakin SDQ qüvvələrinin yaratdığı nəzarət məntəqələri qaçışı çətinləşdirir.
Beynəlxalq təşkilatlar sivillərin qorunması, mülki infrastrukturun hədəfə alınmaması və humanitar dəhlizlərin açılması üçün təcili tədbirlər görülməsini tələb edirlər.
