Taliban xaşxaş əkininə alternativ kənd təsərrüfatı proqramı başladır
Əfqanıstanın Taliban rəhbərliyindəki hökuməti xaşxaş əkinini dayandırmaq və dayanıqlı kənd təsərrüfatına keçid məqsədilə 5 illik milli proqram təsdiqləyib. Bu təşəbbüs ABŞ işğalı dövründə genişlənən heroin ticarətinə son qoymaq istiqamətində mühüm addım hesab olunur.
Kənd təsərrüfatı nazirliyinin bazar ertəsi yaydığı bəyanatda bildirilib ki, proqram 150 minə yaxın fermerə 71 milyon dollar maliyyə dəstəyi göstərəcək. Nazirliyin sözçüsü Şer Məhəmməd Hatəmi deyib:
“Bu plan fermerlərə qanuni və davamlı iqtisadi imkanlar yaratmaq üçün kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq, təbii resurslar və suvarma sektorlarını əhatə edir.”
Xaşxaşın yerini zəfəran, pambıq və buğda tutacaq
Yeni proqram çərçivəsində zəfəran, pambıq, buğda və asafoetida kimi məhsulların əkilməsi təşviq ediləcək. Bundan əlavə, bağçılığın inkişafı, heyvandarlığın genişləndirilməsi, suvarma sistemlərinin təkmilləşdirilməsi və fermerlərin təlimi planlaşdırılır.
Rəsmi şəxslərin sözlərinə görə, məqsəd Talibanın 2021-ci ildə tətbiq etdiyi xaşxaş əkininə qadağadan sonra kənd təsərrüfatında sabit gəlir mənbəyi yaratmaqdır.
ABŞ işğalı dövründə narkotik iqtisadiyyatı çiçəklənmişdi
Uzun illər Əfqanıstan dünyanın ən böyük tiryək istehsalçısı kimi tanınıb. Heroinin əsas xammalı olan xaşxaş bitkisi, xüsusilə ABŞ-ın 2001–2021-ci illər arasındakı işğalı zamanı sürətlə yayılmışdı. O dövrdə CIA ilə əlaqəli narkotik şəbəkələri və Qərb dəstəkli yerli komandirlər heroin ticarətindən milyardlarla dollar gəlir əldə etmişdilər.
Yeni Taliban rəhbərliyi bu iqtisadiyyata son qoymaq niyyətindədir.
Fermerlər: “Bizə real dəstək lazımdır”
Bununla belə, bəzi fermerlər bildirirlər ki, xaşxaş qadağasından sonra hökumətdən yetərli dəstək ala bilmirlər. Badahşan bölgəsindən olan fermer Barat “TOLO News”a deyib:
“Bu bitkini məcburən əkirdik. İndi isə hökumət bizə heç ildə bir dəfə də yardım etmir.”
Digər bir fermer Azim isə qeyd edib ki, fermerlər alternativ məhsullara keçmək üçün dövlət yardımına ehtiyac duyur:
“Biz narkotik əkinini dayandırmaq istəyirik, amma kömək olmadan bunu edə bilmirik.”
Yeni səhifə açılır
Əfqanıstan hökuməti bu planla ABŞ dövründən miras qalmış narkotik asılı iqtisadiyyatı aradan qaldırmaq və kənd təsərrüfatını qanuni və dayanıqlı əsaslar üzərində qurmaq niyyətindədir. Rəsmi Kabilin fikrincə, bu proqram yalnız iqtisadi deyil, həm də milli suverenlik və sosial sabitlik məsələsidir.
