CNN: Çin elmi kadr cəlbində ABŞ-ı ötüb keçdi
CNN telekanalı xəbər verir ki, Çin artıq ABŞ-ı elmi istedadları cəlb etmək yarışında qabaqlamağa başlayıb. Onlarla amerikalı və xarici alim ABŞ-ı tərk edərək Çindəki universitet və tədqiqat institutlarına üz tutub.
Ən yaxşı mütəxəssislər Pekinə üz tutur
Məlumata görə, ABŞ-ı tərk edənlər arasında Prinston Universitetindən nüvə fizikləri, NASA ilə işləmiş mexanika mühəndisləri, ABŞ Milli Səhiyyə İnstitutlarından neyrobioloqlar, eləcə də süni intellekt və riyaziyyat üzrə mütəxəssislər var.
Rəsmi statistikaya əsasən, təkcə ötən ildən bəri ABŞ-da çalışan ən azı 85 alim Çin müəssisələrinə tam ştatlı şəkildə qoşulub. Onların yarısından çoxunun 2025-ci il ərzində Çinə köçməsi gözlənilir.
“Əks beyin axını” və ABŞ üçün itkilər
Ekspertlər bu prosesi “əks beyin axını” kimi qiymətləndirir. Bu tendensiya ABŞ-ın II Dünya müharibəsindən bəri qoruduğu texnoloji üstünlüyü zəiflədə bilər. Süni intellekt, kvant hesablama, yarımkeçiricilər, biotexnologiya və hərbi texnologiyalar kimi strateji sahələrdə Çinin irəliləməsi qaçılmaz görünür.
Tramp siyasətləri və nəticələr
CNN-in təhlilində qeyd olunur ki, Donald Tramp administrasiyasının elmi tədqiqat büdcələrini azaltması, xarici tələbə və alimlərə nəzarəti sərtləşdirməsi, H1-B vizalarının rüsumlarını artırması nəticədə Çinə “hədiyyə” oldu. Prinston Universitetinin sosioloqu Liu Şie hesab edir ki, bu addımlar Pekində yeni və gücləndirilmiş tədqiqat proqramlarının sürətlə yayılmasına səbəb olub.
Çinin imkanları və ABŞ-da narahatlıq
Çindəki işəgötürmə mütəxəssisləri bildirirlər ki, ABŞ siyasətləri Pekinin dövlət dəstəkli proqramları ilə daha çox alim cəlb etməsinə şərait yaradır, xüsusilə yarımkeçirici sənayesində. ABŞ Konqresinin bəzi üzvləri elmi maliyyələşdirməni artırmaq istəsə də, alimlər arasında etimadsızlıq artıb.
Eyni zamanda, Tramp administrasiyası çinli tələbələrin vizalarını ticarət danışıqlarında təzyiq vasitəsi kimi istifadə edib və “Çin təşəbbüsü” adlı layihəni bərpa etməyə çağıran siyasətçilər olub. Bu təşəbbüs isə əvvəllər diskriminasiya səbəbi ilə ləğv edilmişdi.
Pekin: Çin “elm üçün təhlükəsiz liman”dır
Çin Kommunist Partiyasının rəsmi qəzeti “Xalq qəzeti” yazır ki, Pekin indi ABŞ-da mənşəyinə görə təzyiqə məruz qalan alimlər üçün “təhlükəsiz sığınacaq və elmi üstünlük meydanı”na çevrilib.
