BMT Təhlükəsizlik Şurası İrana qarşı Sanksiyaların Bərpasına Şərait Yaratdı
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasında İrana qarşı tətbiq olunan sanksiyaların yüngülləşdirilməsini davam etdirməyə dair təqdim edilən qətnamə rədd olunub. Bu addım, “snapback” mexanizmi ilə İrana qarşı beynəlxalq sanksiyaların yenidən bərpa edilməsinin qarşısını açır.
Səsvermənin nəticələri
Şuraya bu ay sədrlik edən Cənubi Koreya tərəfindən təqdim edilən qətnamə, qəbul olunması üçün tələb olunan minimum 9 səsə çatmayıb. Səsvermə nəticəsində ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa, Yunanıstan, Sloveniya, Danimarka, Panama, Somali və Syerra Leone qətnaməyə qarşı çıxıb.
Rusiyanın, Çinin, Pakistanın və Əlcəzairin lehinə səs verdiyi sənədə, Cənubi Koreya və Qana bitərəf qalıb.
“Snapback” mexanizmi nədir?
“Snapback” mexanizmi 2015-ci ildə imzalanan nüvə sazişində nəzərdə tutulub. Bu mexanizmə əsasən, İran sazişin şərtlərini pozduğu halda BMT sanksiyalarının avtomatik şəkildə bərpa olunması mümkündür. ABŞ 2018-ci ildə sazişdən birtərəfli qaydada çıxdıqdan sonra Avropa ölkələri – Böyük Britaniya, Fransa və Almaniya 28 avqustda mexanizmi işə salacaqlarını açıqlamışdılar.
İran Xarici İşlər naziri Abbas Əraqçi isə Avropa ölkələrinin hüquqi əsaslarının olmadığını bildirərək, bu qərarı rədd etmişdi. Onun sözlərinə görə, Avropa dövlətləri artıq sazişin iştirakçısı statusunu itiriblər.
Rusiya və Çinin mövqeyi
Rusiya və Çin isə Avropa ölkələrinin bu addımını “qanunsuz” və “məntiqsiz” adlandıraraq, BMT-yə göndərdikləri məktubda “snapback” mexanizminin tətbiqini qəbul etmədiklərini açıqlayıblar.
Sanksiyaların bərpası üçün son tarix
Əgər son anda yeni razılaşma əldə olunmazsa və ya müddət uzadılmasa, 28 sentyabr gecəyarısı etibarilə İrana qarşı BMT sanksiyaları avtomatik olaraq yenidən qüvvəyə minəcək.
