CİA və Maduronu ələ keçirmə iddiası
Qərb nəşrləri ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat Agentliyinin (CİA) Venesuela Prezidenti Nikolas Maduronu ələ keçirmək üçün onun şəxsi pilotunu cəlb etməyə çalışdığını açıqlayıb. Yayılmış məlumatlarda bildirilir ki, bu cəhd 2024-cü ilin aprel ayında Dominikan Respublikasındakı mənbələr vasitəsilə ortaya çıxıb və CİA Venesuela prezidentinin təyyarəsinin komandiri — general Peyton Vieqası hədəf alıb. Mənbələrə görə, general Vieqasa böyük məbləğdə pul vəd olunub.
Planın mahiyyəti: təyyarənin marşrutunun dəyişdirilməsi
İddialara görə, CİA-nın təklif etdiyi əsas əməliyyat ssenarisi prezident təyyarəsini başqa istiqamətə yönləndirərək Maduronun həmin məntəqədə tutulmasını təmin etməkdən ibarət olub. Təklif olunan mümkün dayanacaqlar arasında Puerto Riko (ABŞ-ın ərazisi), Dominikan Respublikası və ya Kubadakı ABŞ-ın Qvantanamo hərbi bazası yer alıb. Bu ssenari uğurlu olsaydı, beynəlxalq hava məkanında və ya digər dövlətin ərazisində keçiriləcək hərəkət ciddi hüquqi və diplomatik nəticələr doğura bilərdi.
Əlaqə kanalı və planın çöküşü
Mənbələr bildirir ki, CİA-nın nümayəndəsi pilotla şifrələnmiş mesajlaşma tətbiqi vasitəsilə əlaqə saxlamağa çalışıb. Lakin general Vieqas təklifi qəbul etməyərək, sentyabr ayında həmin əlaqəni kəsib və CİA agentini bloklayıb. Bu addım planın həyata keçirilməsini əngəlləyib və nəticədə əməliyyat puç olub. İddiaların verildiyi mənbələrə görə, pilotun əlaqəni kəsməsi və bloklaması planın ifşa olunmasına və həyata keçməməsinə əsas səbəb olub.
Beynəlxalq və regional təsirlər
Hadisənin üzə çıxması ABŞ-Venesuela münasibətlərində əlavə gərginlik yaradacağı proqnozlaşdırılır. Ekspertlər qeyd edir ki, belə əməliyyat ssenariləri dövlət suverenliyinin pozulması və beynəlxalq hüquq normalarının çiyninə alınması kimi qiymətləndirilə bilər. Son illərdə Vaşinqtonun Karakasla münasibətlərində iqtisadi sanksiyalar və siyasi təzyiqlər kəskinləşmiş, iki ölkə arasında qarşılıqlı ittihamlar və diplomatik gərginlik müşahidə olunmuşdur.
Karakasın reaksiyası və gələcək perspektiv
Venesuela rəsmiləri hələlik məsələ ilə bağlı rəsmi açıqlama verməyib. Analitiklər hesab edir ki, rəsmi Karakas bu iddiaları “suverenliyə qarşı təxribat” kimi qiymətləndirərək Vaşinqtona qarşı kəskin ritorika sərgiləyə bilər. Hadisənin ictimai rezonans yaratması və regionda anti-Amerika hissinin güclənməsi ehtimalı da qeyd olunur. Bu tip iddiaların doğruluğu və tam məzmunu ilə bağlı əlavə məlumatlar ortaya çıxarsa, beynəlxalq ictimaiyyət və diplomatik dairələrdə yeni dalğalar yarana bilər.
