Konqres Afrika ticarət təşəbbüsünü yenidən nəzərdən keçirir
ABŞ Nümayəndələr Palatasının bir komitəsi bu gün Vaşinqtonun Afrikaya yönəlmiş əsas ticarət təşəbbüsünün – “Afrika üçün İnkişaf və İmkanlar Aktı”nın (AGOA) – növbəti üç il müddətinə uzadılmasını müzakirə edəcək. Qanun sentyabr ayında qüvvədən düşüb və onun yenilənməsi Afrika ölkələri üçün xüsusi əhəmiyyət daşıyır.
Lakin prosesin ən kritik məqamı Cənubi Afrikanın proqramdan çıxarılması riskidir. Pretoriya ilə Vaşinqton arasında bu il gərginlik artıb və bu, AGOA çərçivəsində Cənubi Afrikanın mövqeyini sual altına qoyub.
Tramp dövründən yığılan narazılıqlar
Mövcud gərginliklər təkcə son aylara aid deyil. ABŞ-ın hazırkı prezidenti Donald Tramp bu il də Cənubi Afrikanın irq bərabərsizliyini azaltmağa yönəlmiş daxili qanunvericiliyini dəfələrlə tənqid edərək Pretoriyanın siyasətinə qarşı sərt mövqe nümayiş etdirib.
Bu, tərəflər arasında ticarət məsələləri ilə bağlı fikir ayrılıqlarını daha da dərinləşdirərək Cənubi Afrikanın AGOA-dakı gələcəyini riskli vəziyyətə salıb.
Qanun layihəsinin taleyi hələ də qeyri-müəyyəndir
Nümayəndələr Palatası komitəsinin bugünkü iclası AGOA-nın yenilənməsi istiqamətində Konqresdə atılan ən mühüm addımdır. Lakin qanunun yekun taleyi hələ də aydın deyil.
AGOA ilk dəfə 2000-ci ildə qəbul edilib və Afrika Səhrasının cənubundakı ölkələrə ABŞ bazarına gömrüksüz giriş imkanı yaradıb. Hazırda bu qanun vasitəsilə qitədə yüz minlərlə iş yerinin qorunduğu bildirilir.
Qanunun mövcud uzadılma layihəsində Cənubi Afrika ilə bağlı birbaşa maddə yoxdur. Buna baxmayaraq, səsvermədən əvvəl mətnə dəyişikliklərin edilməsi və Pretoriyanın statusunun ayrıca müzakirəyə çıxarılması mümkündür.
Senatda paralel addımlar və Pretoriyanın mövqeyi
Senatda isə oktyabr ayında AGOA-nı iki il müddətinə yeniləməyi və Cənubi Afrika ilə ikitərəfli münasibətləri yenidən qiymətləndirməyi təklif edən ayrıca qanun layihəsi təqdim edilib. Bu sənəd hələ komitə səviyyəsində müzakirəyə çıxarılmayıb.
Cənubi Afrikanın Ticarət Nazirliyinin sözçüsü “Reuters”ə bildirib ki, ölkə proqramın yenilənəcəyi halda AGOA-da yerini qorumağa sadiqdir və Vaşinqtonla dialoqu davam etdirir.
