İşğal altındakı torpaqlarda yoxsulluq göstəriciləri yüksəlir
2025-ci il üçün hazırlanmış alternativ yoxsulluq hesabatı İsraildə iqtisadi gərginliyin ciddi şəkildə dərinləşdiyini üzə çıxarır. “Jerusalem Post” tərəfindən təqdim olunan “Latit” hesabatında bildirildiyinə görə, 7 oktyabr 2023-cü il hadisələrindən sonra ölkədə “müharibə yoxsulları” adlandırılan yeni sosial təbəqə sürətlə genişlənməyə başlayıb. Müharibədən əvvəl maddi baxımdan stabillik nümayiş etdirən minlərlə ailə bu gün ən zəruri ehtiyaclarını belə qarşılaşdırmaqda çətinlik çəkir.
Araşdırmada vurğulanır ki, hər iki valideynin tam ştat işləməsinə baxmayaraq, yüzlərlə ailə ərzaq, kirayə və digər əsas xərcləri ödəməkdə aciz qalıb. Qiymət artımları xüsusilə ehtiyat qüvvədə olan hərbçilərdən ibarət ailələri, kiçik sahibkarları və tam ştat çalışan işçiləri daha çox təsirləndirir.
Qida təhlükəsizliyi böhranı dərinləşir
Hesabatda qeyd olunur ki, İsraildə təxminən 867 min ailə qida baxımından təhlükəsizliksiz şəraitdə yaşayır. Bu rəqəm ümumilikdə 2,8 milyon insanı, o cümlədən 1,18 milyondan çox uşağı əhatə edir. Müqayisə göstərir ki, ötən illə müqayisədə qida təhlükəsizliyi problemləri 27–29 faiz artıb. Çoxsaylı ailələr kirayə, elektrik enerjisi və dərman xərclərini ödəmək üçün əsasən ərzaq yardımlarından istifadəyə məcbur olur.
Tədqiqat həmçinin bildirir ki, İsraildə real yaşayış xərcləri minimum əməkhaqqını xeyli üstələyir və bu uyğunsuzluq yeni növ yoxsulluğun – “yeni yoxsullar”ın yaranmasına yol açır. Yardım alan ailələrin 83 faizində ən azı bir işləyən şəxs olmasına baxmayaraq, onların böyük qismi hələ də gündəlik ehtiyaclarını ödəməkdə çətinlik çəkir.
Psixoloji təsirlər də artır
Hesabatın psixoloji qiymətləndirmə hissəsində yardım alanların 62 faizi öz psixoloji durumunu “yaxşı vəziyyətdə deyil” kimi dəyərləndirir. Yaşlı əhali arasında aparılan sorğular isə daha narahatedici nəticələr göstərir: respondentlərin təxminən 40 faizi müharibə başlayandan bəri psixoloji sağlamlıqlarının pisləşdiyini bildirib.
Rəsmi göstəricilər real mənzərəni əks etdirmir
“Latit”in analitikləri bildirir ki, İsrailin rəsmi yoxsulluq kriteriyaları ölkədəki real sosial-iqtisadi durumun tam mənzərəsini vermir. Ərzaq, səhiyyə və təhsil kimi çoxşaxəli amilləri nəzərə alan alternativ model isə 7 oktyabrdan sonra vəziyyətin daha da ağırlaşdığını göstərir.
Bundan əvvəl “Yad Ezra və Şulamit” təşkilatının nümayəndəsi Şimon Gifen də xəbərdarlıq etmişdi: “İsraildə hər üç ailədən biri yoxsulluq həddinin altında yaşayır və biz bu insanlara dəstək olmaq üçün çalışırıq”.
